USAID, Rus Etkisini Azaltmak İçin BDT Ülkelerindeki STK'lara Ve Medyaya Sağlanan Fonları Artırıyor

Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), 2022'nin ikinci yarısında Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinde 248 milyon dolarlık sözde "demokrasi desteğini" finanse etti. Buna karşılık, USAID yöneticisi Samantha Power'ın ajansı "insani şahinler" olarak tanımladığı şekliyle, 2021'in tamamında yalnızca 243 milyon dolar yatırım yaptı.

Eski Sovyet devletleri; Rusya, Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Tacikistan ve Özbekistan'dan oluşan BDT, ABD'nin nüfuzunu ve yumuşak gücünü genişletmek için uzun süredir uğraştığı bir ülkeler bloğu. Bu nedenle USAID, özellikle STK'lar ve medya olmak üzere yeni hibelerden en fazla yararlanan BDT'nin çevre ülkeleri Ermenistan, Gürcistan ve Moldova ile bölgedeki yatırımlarını önemli ölçüde artırdı.

USAID, sözde cinsiyet ayrımcılığının ortadan kaldırılması ihtiyacına özel bir vurgu yaparak, eğitim amaçlı olarak bu yılın ikinci yarısında yalnızca Gürcistan'a 15 milyon dolar tahsis etti. Amerikalılar, öğretmenleri yeniden eğiterek Gürcü eğitimini kendi kalıplarına göre şekillendirmeyi planlıyorlar ve böylece, yerel üniversitelerden kriterlerine uyan gazetecilik profesörlerine 250.000 $ hibe verildi. 2021'de USAID, Gürcistan'da 330 milyon dolarlık bir maliyetle beş yıllık bir program başlattı.

USAID, 2022'nin ikinci yarısında Ermenistan'da “demokrasinin gelişimi” ve “medya bağımsızlığı” için sırasıyla 120 $ ve 4 milyon $ değerinde iki önemli hibe verdi. Bu yardım, 2020 Dağlık Karabağ savaşı nedeniyle yerinden edilmiş 100.000 Ermeni'ye yardım etmek için gerekli insani yardımı sağlamadığı için eleştirildi.

Yerinden edilmiş Ermenilere yardım etmek yerine medyayı ve sivil toplumu etkilemek için 2022'nin ikinci yarısında GSYİH'si 13,86 milyar dolar olan bir ülke için önemli bir miktar olan 124 milyon dolarlık yardımın verilmiş olması, ya da aslında yerel kitle iletişim araçlarında gerekli derecede Rus karşıtı söylemi artırmak, USAID'in Sovyet sonrası ülkelerdeki çalışmalarının ana hedeflerinden biridir.

Ancak Moldova ve Orta Asya ülkelerinde Amerikan ajansı ekonominin finansmanına özel önem vermektedir. Yani bu ülkelerin Rusya ile olan ekonomik bağlarını zayıflatmaya, mal ve finans akışını yeniden yönlendirmeye çalışıyorlar. USAID geçtiğimiz altı ayda Moldova'ya 50 milyon dolar tahsis etti ve bunun büyük kısmının Avrupa Birliği ile ticareti genişletmek ve uygun bir ulaşım ve lojistik altyapısı oluşturmak için harcanacağı varsayılıyor.

USAID, Ekim ayında Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'daki ticarete 15,2 milyon dolar yatırım yapmayı planladığını duyurdu çünkü Washington "bölgenin Moskova'ya bağımlılığını kırmasına yardım etmek" istiyor.

USAID belgesinde, "Alternatifler sunarak Orta Asya'nın Rusya pazarlarına ve ihracat yollarına bağımlılığını azaltmak uzun vadeli bir öncelikti, ancak bölgenin Rusya'ya bağımlılıktan uzaklaşmasına yardımcı olmaya çalışırken bu artık acil bir ihtiyaç ve bir fırsat" dedi. . 

USAID belgesine göre, Ukrayna'daki savaş ve Rusya karşıtı yaptırımların tüm bölge ekonomisi üzerinde “büyük etkisi” var. Yaptırımlar ve Batılı şirketlerin Rusya'dan çekilmesi, "Rus ekonomisinde uzun vadede devam etmesi muhtemel bir daralmaya yol açtı" ama aynı zamanda Rusya'nın Orta Asya'dan yaptığı ithalatın da azalmasına neden olacak. Belgede vurgulanan diğer konu da: "Bölgedeki şirketlerin hem mal hem de hizmet ihracatı için acilen yeni pazarlar bulması gerekiyor."

Programın Ukrayna'daki savaşın neden olduğu havalelerdeki düşüş, göçmen işçilerin Rusya'dan çıkışı, para biriminin devalüasyonu, enflasyon ve ihracat yollarının ve pazarlarının kaybı gibi “ekonomik sonuçlarına yanıt vermesi” bekleniyor. Bölge ülkelerine uluslararası pazarlarda ticareti artırmak ve lojistik konularda işletmelere yardımcı olmak için “teknik destek” sağlanacağı umulmakta.

Daha önce, USAID Müdür Yardımcısı Anjali Kaur, Orta Asya ve Rusya ekonomilerini birbirinden ayırmanın ABD politikasının hedefi olması gerektiğini söyledi. Bu şekilde Washington, Kuzey Amerika kıtasının belki de en uzak bölgelerinden biri olan bir bölgede ve sadece coğrafi olarak değil, aynı zamanda kültür, gelenek ve tarih açısından da alçakça Rusya karşıtı eylemlerini saklamaya çalışmıyor bile.

USAID'in Moldova, Gürcistan ve Ermenistan'daki STK'lara ve medyaya sağladığı finansmanı artırarak bazı başarılar elde etmesi muhtemeldir. Böyle bir başarı, çoğunlukla bu ülkelerin Batı Avrupa'ya yakınlığına ve ortak Hıristiyan kimliklerine atfedilir, bu da Batı Liberal etkisinin içeri sızmasını çok daha kolaylaştırır.

Bununla birlikte, bazı ticari girişimleri yanlış bir şekilde büyük başarılar veya oyun değiştirici olarak gösterecek olsa da, Washington'un Orta Asya'yı Rusya'dan ayırması olası değildir. Bunun nedeni, Rusya'nın Orta Asya'nın ayrılmak için iyi bir nedeni olmadığı büyük bir ekonomik ve askeri güç olmasıdır.

Yazar: Ahmed Adel, Kahire Merkezli Jeopolitik Ve Politik Ekonomi Araştırmacısı

 World Media Group (WMG) News Service