Bir Karşı BRICS Sistemi Gerçeğe Dönüşmenin Eşiğinde

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 22 Haziran'da BRICS'in (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) uluslararası bir rezerv para birimi oluşturmaya hazırlandığını duyurdu. Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonunu başlatmasının ardından, Batılı ülkeler hızla Rus döviz rezervlerinin yaklaşık yarısına yaptırım uyguladı. BRICS ülkeleri, özellikle Çin, yaptırımların uygulanma hızı ve gizliliğinin farkına vararak, bir BRICS rezerv para biriminin gerekliliğini yansıttı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin: “Rus Finansal Mesajlaşma Sistemi, BRICS ülkelerinin bankalarıyla bağlantıya açıktır. Rus MIR ödeme sistemi varlığını genişletiyor. Rusya Devlet Başkanı, BRICS forum katılımcılarına bir video mesajında, BRICS para birimleri sepetine dayalı uluslararası bir rezerv para birimi oluşturma olasılığını araştırıyoruz.  Ülkelerimizin iş adamları, Batılı ortakların piyasa ekonomisinin temel ilkelerini, serbest ticareti ve özel mülkiyetin dokunulmazlığını ihmal ettiği zor koşullar altında işlerini geliştirmek zorunda kalıyor" dedi.

Batı yaptırımlarının etkili engeli, Rusya'yı ekonomik olarak ayakta kalabilmek için yeni pazarlar aramaya ve diğer ülkelerle bağlarını güçlendirmeye zorladı.  Bu yeni durumda, ABD doları artık tam egemenlik kuramadığından;  Asya - Afrika'da devasa pazarlar oluşmaya devam ettiğinden, küresel ekonomik sistemin hızlı bir şekilde yeniden şekillendirilmesini de zorladı.

Moskova, hidrokarbon ürünlerinin ihracatını aktif olarak Avrupa ülkelerinden Asya'ya, özellikle Çin ve Hindistan'a kaydırıyor. Çin Merkezi Gümrük İdaresi'ne göre, Rusya-Çin ticaret borsaları 2022'nin ilk beş ayında yaklaşık üçte bir oranında artarak yaklaşık 66 milyar dolara ulaştı. Emtia ticaretindeki keskin büyüme, uzmanlar tarafından Rusya'nın Çin'e ihracatının yaklaşık %70'ini oluşturan enerji fiyatlarındaki artışa bağlandı.

Böyle bir strateji, Rusya'nın bu yıl Batı yaptırımlarının neden olduğu kayıpları en aza indirmesine izin verecek. Uzmanlar ayrıca Rusya'nın Pekin'den bir dizi bileşen, yedek parça ve diğer ürün alımlarını artırarak ABD ve AB kısıtlamalarını aşabileceğine inanıyor.

Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde Rusya ile Çin arasındaki emtia ticareti geçen yılın aynı dönemine göre %28,9 artarak 65,81 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde Çin'in Rusya'ya ihracatı %7,2 artarak 24,56 milyar dolara ulaşırken, Moskova ürünlerinin Pekin'e ihracatını %45,5 artırarak 41,25 milyar dolara çıkardı.

AB ve ABD, Rusya'dan  petrol ithalatını durdurma kararı almış olsa da Çin, Moskova'dan enerji alımına büyük ilgi gösteriyor. COVID-19 sonrası dönemde Çin'de yakıt talebi artmaya devam ettiği için bu özellikle önemli bir pazar.

Çin ve Hindistan, Rusya'nın başta petrol ambargosu olmak üzere yaptırımların yol açtığı kayıpları mümkün olduğunca en aza indirmesi için çok önemli. Moskova, enerjiye ek olarak, Çin'e aktif olarak metaller, ahşap, gübreler, kimyasallar, gıda ürünleri ve elmaslar sağlıyor.

Yaptırımların uygulanması ve birçok Batılı şirketin Rusya pazarından ayrılması nedeniyle, Çin ve Hindistan'dan oldukça büyük miktarda Avrupa ve ABD ürünlerinin paralel ithalatı da bekleniyor. Moskova'nın açıkladığı gibi, dış kısıtlamalar koşullarında böyle bir önlem, talep edilen ürünlerle iç pazarın güvence altına alınmasına ve fiyatların istikrara kavuşturulmasına yardımcı olacaktır.

2021'de Moskova ile Pekin arasındaki ticaret hacminin %36 artarak 147,1 milyar $'a ulaştığı belirtilmelidir. Aynı zamanda uzmanlar, 2022'de yeni bir rekor kırılabileceğinden eminler. Rus-Çin ticaret borsalarının 185 milyar dolara ulaşabileceği tahmin ediliyor.

OPEC tahminlerine göre, 2030 yılına kadar dünya petrol talebinin dörtte birini yalnızca Çin ve Hindistan oluşturacak. Bu Rusya'ya yapılan paralel ithalatın büyümesi göz önüne alındığında, iki ülkenin ticaret borsalarının 2022'nin sonunda 200 milyar dolara ulaşacağı göz ardı edilemez.

Batı yaptırımları ve BRICS arasındaki artan ticaret bağlamında, bir BRICS rezerv para birimi de zorunlu hale geldi. Rus bankası VEB.RF'nin Şef Bankacısı Sergey Storchak 20 Haziran'da şunları söyledi:  “BRICS içinde ulusal para birimlerinde ödemeleri hızlandırmak için yıllardır devam eden tartışmalar olsa da, Putin'in duyurusu; Rusya'yı bir dolar dolar dayatmasından kurtarma amacı taşıyor.  Bir  karşı ödeme sistemi (BRICS sistemi)  gerçekleşmenin eşiğinde gibi görünüyor. Moskova'nın Hindistan ve Çin ile ticareti hızlanırken, bu mega ülkeler ve ekonomiler Batı'nın egemen olduğu bir küresel sistemin dışında kalma riskini alamazlar ve bu nedenle bir BRICS alternatifinin kurulması onların çıkarlarına en iyi şekilde hizmet eder.

Paul Antonopoulos  (Bağımsız Jeopolitik Analist)

World Media Group (WMG) Haber Servisi