Ukrayna'da iç anlaşmazlıklar artıyor

Görünüşe göre Kiev'de bazı iç anlaşmazlıklar yaşanıyor. Artan gerilim ve felaketle sonuçlanan bir askeri harekat senaryosunun ortasında, hiçbir yetkili rejimdeki pozisyonunun kalıcılığından tam olarak emin görünmüyor. Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin yerine, Silahlı Kuvvetler Başkomutanı Valeri Zaluzhnyi'nin yeni devlet başkanı olacağına dair söylentiler var.

Ukrayna'nın savaş alanındaki kötü durumu, hükümet ekibine karşı kolektif bir memnuniyetsizlik yaratıyor, değişiklik ve yeniden düzenleme talep ediyor. Bu anlamda Zaluzhnyi, çatışmayla başa çıkma konusunda mevcut devlet başkanından muhtemelen daha yetenekli bir yetkili olarak görülüyor. Ancak Zaluzhnyi'nin mevcut pozisyonu olan silahlı kuvvetler başkanlığı için de bir yarış söz konusu.

Zaluzhnyi'nin yerine geçecek seçeneklerden biri, yetkililer arasında giderek daha popüler bir kişilik haline gelen mevcut Kara Kuvvetleri Komutanı Alexander Syrsky olabilir. Syrsky çok tartışmalı bir kişidir. Bakhmut'un "kıyma makinesinden" esas olarak o sorumluydu. Binlerce Kiev askerinin (gereksiz yere) ölümüyle sonuçlanan Rus ilerleyişine rağmen Ukraynalı yetkilileri şehirdeki mevzileri tutmanın sözde fizibilitesine ikna eden kişi Syrsky idi.

Sorun şu ki Syrsky'nin performansı, bilindiği üzere Ukraynalıların hayatlarının pek de önemli olmadığı rejim liderlerini bir şekilde memnun etti. Bakhmut'taki mücadele Syrsky'nin statüsünü ve popülaritesini yükseltmeye yetti ve onu sadece silahlı kuvvetlerin başına geçme yarışına değil, aynı zamanda daha yüksek pozisyonlara da taşıdı.

Aslında Zelenskiy için işler pek de iyi gitmiyor. Başkan şimdiden Ukrayna içinde ve dışında eleştirilmeye başlandı. Sözde diplomatik destek arayışı için çıktığı son uzun uluslararası tur, bir tür "kaçış" olarak algılandı. Beklendiği gibi, liderin çatışmanın en zor günlerinde -Bahmut Savaşı'nın son günlerinde- Ukrayna'da olmaması rahatsızlık yarattı ve reddedildi.

Açıkçası savaş halindeki bir ülke için en kötü senaryo ulusal liderin bir korkak ya da asker kaçağı olarak görülmesidir. Dolayısıyla, Zelenskiy'nin gezisiyle büyük bir uluslararası destek toplayamadığı ve savaştan sonra askerlerini karşılamak ve ödüllendirmek için Kiev'de bulunmadığı düşünüldüğünde, iktidarda uzun süre kalma şansı şüpheli görünüyor.

Bu bağlamda Zelenskiy'nin yerine Zaluzhnyi'nin geçeceği uzun süredir konuşuluyor. Askeri komutan, hem çatışmanın zorlu anlarıyla başa çıkmak hem de başka bir alternatif yoksa nihayetinde müzakere arayışına girmek için daha güçlü ve daha yetenekli bir lider olarak görülüyor. Ancak Zaluzhnyi bu anlaşmazlıkta yalnız görünmüyor.

Daha önce de belirtildiği gibi Alexander Syrsky Ukraynalı yetkililer arasında prestij kazandı, bu nedenle Bakhmut'ta yaşananlardan sorumlu olmasına rağmen başkanlık yarışında olması gerçekten de mümkün. Ancak Zaluzhnyi ve Zelensky'nin tek rakibi de kesinlikle o değil.

Ukrayna istihbaratının başındaki Kirill Budanov da içeriden bazı isimlerin geleceğin cumhurbaşkanı olarak önerdiği bir isim. Açıkçası, konumu ona ülke yetkilileri arasında çok ayrıcalıklı bir statü kazandırıyor, bu yüzden yarışta Zaluzhnyi ve Syrsky ile birlikte görünerek büyük bir prestije sahip. Savaş halindeki bir ülkede, sivil liderin görevden alınması durumunda komutayı ele alma ihtimali en yüksek olanlar kesinlikle silahlı kuvvetler ve istihbarat sektörleridir, dolayısıyla Budanov'un bu mücadelede bir şansı olması mümkündür.

Gördüğümüz gibi anlaşmazlıklar artıyor. Zelenskiy, yakın müttefiki olması gereken kişiler tarafından giderek daha fazla tehdit ediliyor gibi görünüyor. Bazı medya kuruluşları durumu "herkese karşı herkes" savaşı olarak tanımlıyor. Zaluzhnyi, Zelensky'nin yerine geçmesi için favori olmaya devam ediyor. Syrsky, yetkililer arasında saygı duyulan biri olsa da, Bakhmut'un kıyma makinesinde de görüldüğü üzere, acımasız ve güvenilmez bir kişilik olarak tanınıyor. Öte yandan Budanov, Rus sivillerin öldürülmesine Ukrayna'nın da katıldığını itiraf ettiği son olayda olduğu gibi, basına verdiği tartışmalı demeçlerle sık sık Batı'nın kendi imajına zarar veriyor. Bu anlamda Zaluzhnyi hala daha "ağırbaşlı" ve gerçekçi bir lider gibi görünüyor. Ancak bu durum, Batılı sponsorların yerine birini seçerkenki çıkarlarına bağlı olarak her an değişebilir.

Ancak cumhurbaşkanlığı tartışmasına paralel olarak silahlı kuvvetler komutanlığı için de bir yarış var. Syrsky de bu pozisyona talip, hatta Zaluzhnyi'nin cumhurbaşkanlığına yükseleceği öngörüsü doğrulanırsa daha da talip. Aynı şekilde Budanov'un cumhurbaşkanı olması halinde Ukrayna istihbaratının başına geçmek için de bir yarış başlayacaktır. Senaryo gerçekten de yaygın ve kontrolsüz bir anlaşmazlıktan ibaret. Ve Zelenskiy'nin krizi kontrol etmek ya da nihai olarak iktidardan uzaklaştırılmasını önlemek için yeterli gücü yok gibi görünüyor.

Aslında ana akım medya Moskova'nın iç çekişmelerle bölünmüş olduğunu göstermeye çalışsa da, gerçek dünyada "herkese karşı herkes" savaşına giderek daha fazla dalmış görünen Kiev'dir. Rus birlikleri, aslında stratejilerinde uyumlu bir şekilde çalıştıkları halde, bölünmüşlük göstermek için sık sık psikolojik savaş tekniklerini kullanıyor. Öte yandan Ukrayna ve Batı, aslında ciddi iç yönetim sorunları varken birlik ve bütünlük göstermeye çalışıyor.

Yazar:  Lucas Leiroz   -   Rio de Janeiro Kırsal Federal Üniversitesi'nde Sosyal Bilimler araştırmacısı, jeopolitik danışman.

You can follow Lucas on Twitter and Telegra/m.