Türkiye’nin Yerel Yönetimler ve Şehirleşme Serüveni Derinlemesine İnceleniyor

MBB tarafından hazırlanan ve beş ciltten oluşan eser, Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze kadar yerel yönetimlerin ve şehircilik anlayışının nasıl bir evrim geçirdiğini ayrıntılı bir şekilde ele alıyor. Prof. Dr. İlhan Tekeli’nin koordinasyonunda, Doç. Dr. Alim Arlı, Prof. Dr. Erbay Arıkboğa, MBB Genel Sekreteri Dr. M. Cemil Arslan ve MBB Şehir Politikaları Kıdemli Uzmanı İrem Kurtuluş Korkmaz editörlüğünde şekillenen eser, yaklaşık 80 yazarın katkısıyla hazırlanan 70 makaleden oluşuyor.

Lansmana, MBB ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, MBB Encümen Üyeleri Bilecik Belediye Başkanı Melek Mızrak Subaşı ve Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel ile MBB 1. Başkan Vekili Dr. Hasan Akgün, Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan, Beyoğlu Belediyesi Meclis Üyesi Turabi Şen ve İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Buğra Gökçe katılım sağladı.

MBB Genel Sekreteri M. Cemil Arslan: “Eser, yerel yönetimlerin ve şehirleşmenin tarihsel dönüşümünü gözler önüne seriyor.”

Programın açılışında teşekkür konuşmasını yapan Marmara Belediyeler Birliği Genel Sekreteri M. Cemil Arslan, eserin önemine vurgu yaparak “İkinci yüzyılda daha iyi daha tutarlı daha yetkin yerel yönetimlerle karşılaşmak istiyorsak böyle bir yüzleşmeye ihtiyacımız vardı. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren Türkiye’nin yerel yönetim ve şehircilik alanındaki dönüşümünü detaylı bir şekilde ele alan bu eser, sadece tarihsel bir belge değil, aynı zamanda gelecekteki politika yapıcılar ve araştırmacılar için önemli bir rehber. Tüm bu çalışmada rol alan herkese çok teşekkür ediyorum” dedi.

MBB Başkanı Bozbey: “Cumhuriyetimizin 100. yılına özel bir armağan”

Programın açılışında konuşan Marmara Belediyeler Birliği ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, eserin Cumhuriyetimizin 100. yılına özel bir armağan niteliğinde olduğunu belirterek “Geçmişte yaşananların doğru bir şekilde belgelenmesi, bugünkü ve gelecekteki karar alma süreçlerine ışık tutar. Bu nedenle, bu eser gibi çalışmalar, sadece akademik çevreler için değil, aynı zamanda kamu kurumları, yerel yönetimler ve tüm toplum için büyük önem taşır. Bu bağlamda, geçmişin doğru belgelenmesi kadar, bu belgelerin sunduğu derslerin günümüz ve gelecekteki şehircilik politikalarına nasıl yansıtıldığı da bir o kadar değerlidir. Eserimiz, yerel yönetimlerin ve şehirlerin küresel ve yerel gündemin etkisiyle nasıl evrildiğini, ortaya çıkan yeni zorluklara nasıl uyum sağladığını ve fırsatları nasıl değerlendirdiğini farklı bakış açılarıyla inceliyor.” dedi.

İlhan Tekeli: “Cumhuriyet’in 100. yılı için çok kapsamlı bir çalışma ortaya koyduk.”

Eserin koordinatörü Prof. Dr. İlhan Tekeli ise eserin doldurduğu boşluğu lansmanda şöyle ifade etti; “Bu eser, bizim hep beraber başardığımız yahut başaramadıklarımızın tarihidir. Biz bunu yazarak bir bilinçlenme sağlamaya çalıştık. Kendi kapasitemiz hakkında bir bilinçlenme yapmak istiyoruz. Bunu sadece kötümser ya da çok iyimser olarak kurmamız gerekmiyor. Bunu ikisinin arasında bir yere koymamız lazım. Bilinçli olmak yaptığının farkında olmak tarih yazmayla ilişkili bir şey. Ve biz her alanın tarihini yazarak o alana sahip çıkabilmemiz gerekir diye düşündük. Alanı sevmek, alanı kimlikleştirmek tarihi yazmakla mümkün. Neyi ele alıyoruz; şehirleşme ve yerel yönetim. Bu iki kavramdan kentleşmenin tarihi konusunda çok yazı yazmışız ama belediyecilik tarihi konusunda hiç yazı yazmamışız. Osman Nuri Bey’in bu alandaki görkemli başlangıcına rağmen bunu ilerletememişiz. Biz bu kitaplarda kentleşmenin tarihinden çok yerel yönetimlerin tarihini yazalım istedik. Bir anlamda bir başlangıç, bir ittirme.”.

Kitabın Tasarım Hikâyesi

Lansmanın ikinci kısmında Manuma Studio’dan Deniz Yıldırım ve Erbil Algan, eserin tasarım süreci ve vizyonu hakkında bilgi verdi. Tasarımda dikkat edilen konulara değinilen oturumda, tasarım sürecinde, eserin akademik niteliğini yansıtan şık ve modern bir görsel dil oluşturmaya çalışıldığından bahsedildi. Her cildin tasarımında, içerikte ele alınan konuların vurgulandığı ve okuyucuyu bilgilendiren grafik unsurlar kullandığının belirtildiği oturumda eserin tasarımı, tarihsel derinliği ve akademik ciddiyeti estetik bir biçimde yansıtmak için özenle hazırlandığı belirtildi.

Beş Ciltte Derinlemesine Analiz
Beş ciltlik eserinin ilk cildi “Belediyelerin İdari, Hukuki ve Mali Gelişimi” başlığı altında yayınlandı. Cilt editörü Prof. Dr. Erbay Arıkboğa, cildin Osmanlı Dönemi’nden Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar olan belediyecilik anlayışındaki dönüşümü ele aldığını belirterek “Bu eser, tek partili dönemden çok partili döneme geçiş sürecinde yaşanan yasal, idari ve mali gelişmeleri detaylı bir şekilde sunuyor. Ayrıca, belediye seçim sistemi ve kadın seçilmişlerin rolü gibi kritik konuları da kapsamlı bir biçimde değerlendiriyoruz. Özerk yapılar olarak belediye birlikleri ve Anayasa Mahkemesi’nin belediyelerle ilgili aldığı kararlar da bu ciltte ayrıntılı olarak ele alınıyor.” dedi.

Eserin ikinci cildi olan “Kentleşme ve Toplumsal Değişim”, Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte yaşanan toplumsal değişimlerin şehirleşme üzerindeki etkilerini inceliyor. Cilt editörü Doç. Dr. Alim Arlı, bu cildin içeriği hakkında şunları söyledi: “Bu cilt, Türkiye’nin demografik yapısının iç ve dış göçler ile nasıl değiştiğini ortaya koyuyor. Kurumlar, aile yapıları ve sosyal politikaların gündelik yaşama yansımaları detaylandırılıyor. Ayrıca, kentsel dönüşüm projelerinin toplumsal yapıyı nasıl şekillendirdiği ve sosyal dinamikler üzerindeki etkileri kapsamlı bir şekilde analiz ediliyor.”

“Kent Planlama Deneyimi” başlıklı üçüncü cilt, kent planlamanın Türkiye’deki tarihsel gelişimini ele alıyor. Cildin editörlüğünü üstlenen Prof. Dr. İlhan Tekeli, bu cildin kapsamını şu şekilde açıkladı: “Bu çalışma, Cumhuriyet’in ilk yıllarından günümüze kadar olan kent planlama süreçlerini ayrıntılı bir şekilde inceliyor. Belediyelerin performansındaki değişimler ve kentsel planlama süreçleri, dönemler arası geçişler açısından değerlendiriliyor. Eserimizde, Cumhuriyet Dönemi’ndeki planlama politikaları ve uygulamaları ile bu gelişmelerin kentsel yaşam üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde ele alıyoruz.”

Ayrıca dördüncü cilt olan “Kentsel Altyapı ve Hizmetlerin Gelişimi” başlıklı cildin de editörü olan Prof. Dr. İlhan Tekeli, cilt hakkında şu bilgileri verdi: “Bu eser ulaşım, atık yönetimi, enerji ve su yönetimi gibi temel hizmetlerin tarihsel gelişimini detaylandırıyor. Büyükşehirlerde uygulanan altyapı projeleri ve bu projelerin performansları incelenirken, kentsel altyapının gelişiminde karşılaşılan zorluklar ve çözüm süreçleri de kapsamlı bir şekilde ele alınıyor.”

Beşinci cilt, “Kentsel Ağlar ve Topluluklar” başlığı altında Türkiye’deki kentsel ağlar ile toplulukların gelişimini ele alıyor. Cilt editörü Dr. M. Cemil Arslan, “Bu cilt, kentsel sosyal ağlar ve toplulukların şehir yaşamına katkılarını detaylı bir şekilde değerlendiriyor. Hemşerilik, kooperatifçilik, sivil toplum kuruluşları ve mahalle derneklerinin kentsel sosyal hizmetlerdeki rolleri inceleniyor. Ayrıca, kentsel toplulukların sosyokültürel yapısı, dayanışma ağları ve demokratik katılım süreçleri de bu ciltte kapsamlı bir şekilde ele alınıyor.” dedi.

Birinci Yüzyılda Türkiye’nin Şehirleşme Süreci ve Geleceğe Işık Tutan Eser
Bu beş ciltlik eser hem akademik araştırmalar hem de genel okuyucular için kapsamlı bir kaynak sunarak Türkiye’nin şehirleşme sürecini ve yerel yönetim tecrübelerini anlamak isteyen herkes için önemli bir rehber olma amacı taşıyor. Marmara Belediyeler Birliğinin katkılarıyla bu eser Cumhuriyet’in ilk yüzyılına dair değerli bir miras ve bilgi kaynağı olarak yer almayı hedefliyor.