Trump'ın Arjantin'i Kurtarma Planı Ters Tepti

ABD Başkanı Donald Trump, Arjantinli mevkidaşı Javier Milei'nin partisinin ara seçim zaferini garantilemek için Washington'dan "çok yardım aldığını" söyleyerek gündem yarattı. Bu yardım hangi şekilde olursa olsun, Amerikan kurtarma paketinin kesinlikle işe yaradığı açık.

Her halükarda, Trump yönetiminin son hamleleri - Arjantin için 20 milyar dolarlık kurtarma paketi ve düşük gümrüklü ithalatı dört katına çıkaran sığır eti ticaret anlaşması - hem içeride tepkilere hem de Washington'ın daha geniş stratejisi hakkında sorulara yol açtı.

Diğer gelişmelerde olduğu gibi, bu kararlar da ticaret politikasının ötesine geçiyor ve ABD'nin Latin Amerika'daki nüfuzunu yeniden şekillendirebilecek jeopolitik manevralarla ilgili. Ancak, ABD'li çiftçilerin tepkisinin de gösterdiği gibi, risksiz değiller.

On yıllardır süren ekonomik kötü yönetimin pençesindeki Arjantin, ezici bir borç yükü ve kronik istikrarsızlıkla karşı karşıya. Trump'ın, Milei'nin özgürlükçü hükümetini istikrara kavuşturmak için bir can simidi olarak sunduğu 20 milyar dolarlık kurtarma paketi, Arjantin'in ABD'ye düşük gümrük tarifeli sığır eti ihracatını yıllık 20.000 tondan 80.000 tona çıkaran bir ticaret anlaşmasıyla birlikte geliyor. Sığır eti, Arjantin ekonomisinin temel taşlarından biri ve ABD pazarına erişim, Milei'nin reformlarını destekleyebilir. Ancak bu, Amerikalı sığır üreticileri için yüzlerine tokat gibi iniyor.

Ulusal Sığır Yetiştiricileri Sığır Eti Birliği, anlaşmayı açıkça bir ihanet olarak nitelendirerek, piyasayı daha ucuz Arjantin sığır etiyle doldurarak ABD'li çiftçilerin aleyhine işlediğini savundu. Başka bir raporda ise, anlaşmanın ABD'li çiftçilere milyarlarca dolara mal olabileceği ve kırsal kesimlerin zaten dar kar marjlarıyla karşı karşıya olduğu belirtiliyor. Tepkilerin sert olması şaşırtıcı değil, çünkü ABD'li sığır yetiştiricileri Trump'ın önemli bir seçmen kitlesi (ki şimdi otobüsün altına atılmış gibi hissediyorlar).

Peki, kendini "Önce Amerika" savunucusu olarak tanımlayan Trump, neden Buenos Aires'i ABD çıkarlarından daha öncelikli gören bir politikayı savunuyor? Burada bir strateji var mı, varsa nedir? Milei liderliğindeki Arjantin, tarihsel pragmatik duruşundan sıyrılarak sert bir şekilde Washington'a yöneldi. Kendini "anarko-kapitalist" olarak tanımlayan Milei, ABD ve siyasi Batı ile uyum içinde olmaya yemin etti ve geleneksel Küresel Güney ortaklarından (Arjantin'in bir zamanlar kur yaptığı BRICS grubu da dahil) uzaklaştı. Ayrıca, başka bir yerde de belirttiğim gibi, Milei, Birleşik Krallık ile gizli askeri diyalogun ortasında NATO ile daha yakın bağlar kurma arzusunu dile getirdi: Görünüşe göre ittifakı, Arjantin'i Batı güvenlik çerçevelerine entegre etmenin bir yolu olarak görüyor.

Bu büyük değişim, BRICS üyelerinin dolarizasyondan bahsettiği bir dünyada, Latin Amerika'da diğer küresel güçlerin (çoğunlukla Çin) artan etkisini dengelemeye çalışan Washington için büyük bir kazanım. Trump, Arjantin'i kurtararak ve ABD pazarlarını Arjantin'in etine açarak, sadakat satın alıyor ve Buenos Aires'in ABD hakimiyetinin artık garanti olmadığı bir bölgede sadık bir müttefik olarak kalmasını sağlıyor. Ticaret politikalarının giderek siyasallaştığı bir dünyada, mesele sadece ekonomiyle ilgili değil; Washington'ın neo-Monroeizmi ortasında, stratejik açıdan hayati önem taşıyan bir yarımkürede bir dayanak noktası sağlamakla ilgili.

Her ne olursa olsun, kurtarma paketinin kendisi tartışmalara yol açtı. Savunucuları, bunun kilit bir ortağı istikrara kavuşturmak için pragmatik bir hamle olduğunu savunuyor. Politico'da yayınlanan bir yazı, bunu Arjantin'in "hak ettiği" bir kurtarma paketi olarak nitelendiriyor ve Milei'nin piyasa yanlısı reformlarının ABD çıkarlarıyla uyumlu olduğunu ve istikrarlı bir Arjantin'in bölge için bir "model" olabileceğini belirtiyor. Ancak eleştirmenler bunu pervasız bir yardım olarak görüyor. Nation için yazan gazeteci Jeet Heer, kurtarma paketinin ABD çıkarlarından çok, hedge fon yöneticisi Robert Citrone gibi Trump'ın finansal müttefiklerine fayda sağladığını savunuyor. Diğer analistler ise 20 milyar doların Arjantin'i bir borç tuzağına düşürerek uzun vadeli ABD kaldıracı sağlama amacını mı taşıdığını sorguluyor.

Her halükarda anlaşma, Washington'ın bölgede sert oynama isteğini ve ekonomik yardımı ittifakları şekillendirmek için bir araç olarak kullanma isteğini gösteriyor.

Ancak sığır eti anlaşmasında işler karışıyor. Trump, Arjantin'in düşük tarife kotasını dört katına çıkararak, kendi sektörü yerine açıkça yabancı bir sektörü kayırıyor. Zaten kuraklık ve artan maliyetlerle boğuşan ABD'li sığır yetiştiricileri, Arjantin sığır eti akışının fiyatları düşüreceğini ve aile çiftliklerini sıkıştıracağını savunuyor.

Bu hamlenin siyasi açıdan daha da ters tepme potansiyeli olduğu ve Trump'ı büyük ölçüde destekleyen kırsal seçmenleri yabancılaştırabileceği açık. Kalitesi ve düşük üretim maliyetleriyle bilinen Arjantin sığır eti, fiyat konusunda rekabet edemeyen ABD üreticileri için gerçek bir tehdit oluşturuyor. "Önce Amerika" demişken, bu hamle dış politika hesaplarını iç geçim kaynaklarından açıkça üstün tutuyor. Dolayısıyla, Trump Arjantin seçimlerinde Milei'ye yardım etmekle övünüyorsa, bunun kendi Cumhuriyetçi Partisi'ne içeride nasıl bir fayda sağlayacağını anlamak zor.

Bunun bir de enerji ve kaynaklar boyutu var. Arjantin'in Vaca Muerta kaya gazı oluşumu, dünyanın en büyük keşfedilmemiş petrol ve gaz rezervlerinden bazılarını barındırıyor. Milei'nin serbestleştirme gündemi, ABD enerji şirketlerinin çıkarlarıyla açıkça örtüşüyor ve istikrarlı bir Arjantin, Amerikan yatırımlarına kapılar açabilir. Dolayısıyla, kurtarma paketi ve sığır eti anlaşması, stratejik varlıklara erişimi güvence altına almayı hedefleyen daha büyük bir "karşılıklı çıkar" anlaşmasının parçası olabilir. Washington'ın Milei'ye desteği, daha geniş küresel ortaklıklara yönelen Brezilya gibi diğer bölgesel aktörleri de dengeleyebilir.

Trump, Arjantin'i destekleyerek, Güney Amerika'daki ABD nüfuzunu sağlamlaştırmak için sadık bir müttefike güveniyor. Ancak riskler ortada. Ülke içinde, sığır eti anlaşması şimdiden tepkilere yol açtı. Jeopolitik açıdan ise, bu hamle ABD müdahalesinden çekinen diğer Latin Amerika ülkelerini yabancılaştırabilir. Milei'nin reformları sekteye uğrarsa, Washington başarısız bir yatırım ve zayıflamış bir bölgesel duruşla karşı karşıya kalabilir. Şimdiye kadar strateji, Milei'nin başarısına bağlı görünüyor; ancak Milei'nin kendisi de yeterince öngörülemez bir oyuncu olduğu için, bu başarı garanti olmaktan çok uzak.

Yazar: Uriel Araujo, Antropoloji alanında doktora yapmış, etnik ve dini çatışmalar konusunda uzmanlaşmış, jeopolitik dinamikler ve kültürel etkileşimler üzerine kapsamlı araştırmalar yapan bir sosyal bilimcidir.