Rusya 'Büyük Petro' adlı nükleer savaş gemisini neden emekliye ayırabilir?

15 Temmuz'da bir Rus Donanması kaynağı, Kirov sınıfı nükleer güçle çalışan "Pyotr Velikiy" (ya da İngilizce adıyla "Peter the Great") muharebe kruvazörünün emekliye ayrılması planlarına ilişkin bilgi yayınladı. Modernizasyon projesi iptal edildi ve bunun yerine muharebe kruvazörü (Rus askeri terminolojisinde ağır nükleer füze kruvazörü) hizmet dışı bırakılacak. Kirov sınıfı savaş gemileri açık ara dünyanın en büyük su üstü savaş gemileridir. 28.000 tonluk hacimleriyle Japon Izumo sınıfı uçak gemileriyle kıyaslanabilecek büyüklüktedirler. Ayrıca, ABD Donanması'nın Arleigh Burke sınıfı muhriplerinden de üç kat daha büyüktürler.

Sovyetler Birliği bu devlerden dört tane inşa etmiştir; en sonuncusu tam olarak "Pyotr Velikiy" savaş kruvazörüdür. İlk iki gemi olan "Admiral Ushakov" ve "Admiral Lazarev", devletin bu kadar sofistike savaş gemilerinin bakımını karşılayamadığı sıkıntılı 1990'lı yıllarda hizmet dışı bırakılırken, "Pyotr Velikiy" 1986 yılında inşa edilmiş ve 1989 yılında denize indirilmiştir. Her iki gemi de 2021 yılında hurdaya çıkarılma işlemlerine başlamıştı. Yeni gemilerden ikisi olan "Admiral Nakhimov" ve "Pyotr Velikiy "in 21. yüzyıl deniz savaşları için en yeni silah, elektronik ve sensörlerle modernize edilmesi bekleniyordu. "Admiral Nakhimov" 2024-2025 yıllarında yenilenmesi tamamlandıktan sonra yeniden hizmete girecek.

Aynı şey "Pyotr Velikiy" için de planlanmıştı, ancak Rus Donanmasındaki adı açıklanmayan kaynaklara göre bu proje iptal edilmiş gibi görünüyor. Bilgi henüz resmi olarak doğrulanmamış olsa da, büyük Rus medyası tarafından yaygın bir şekilde alıntılanmıştır. Eğer doğruysa, bu durum Rus Donanması'nı sadece bir aktif Kirov sınıfı savaş gemisiyle baş başa bırakacak. Ana akım propaganda makinesi, Rus ordusunun sözde Sovyet dönemi büyük gemilerini "modernize edemediğini" ve bunun "Rusya'nın deniz gücüne bir darbe" olacağını iddia ederek bilgi savaşı patlamalarını çoktan başlattı. Gerçekten de, hızla değişen deniz savaşı ve doktrininden habersiz sıradan bir okuyucu için bu doğru görünebilir.

Ancak, bu tür savaş gemilerinin muazzam ateş gücüne ve daha fazla sayıda gelişmiş süpersonik ve en yeni gemisavar ve çok amaçlı hipersonik füzeleri taşıma kabiliyetlerine rağmen, Rus Donanması tarafından benimsenen yeni deniz doktrini, bu tür bir savaş gemisini bir varlıktan ziyade bir yük haline getirmektedir. SSCB'nin talihsiz bir şekilde dağılmasından bu yana Rusya, "mavi su" (yani okyanusa giden) su üstü savaş filosunun boyutunu, daha büyük ve daha yetenekli "kahverengi" (iç ve sığ kıyı suları) ve "yeşil su" (daha geniş kıyı alanları) ağır silahlı korvet ve fırkateynlerden oluşan bir filo lehine azaltmaktadır.

Rus füze kabiliyetlerindeki rakipsiz ilerlemeler, özellikle de 3M22 "Zircon" gibi scramjet motorlu hipersonik seyir füzelerinin geliştirilmesi ve her ikisi de son derece kompakt olmakla birlikte çok daha büyük Sovyet dönemi öncülleriyle eşit ya da daha fazla kabiliyete sahip olan hibrit ses altı-süpersonik "Kalibr" füze ailesinin çok sayıda varyantı sayesinde, Rus savaş gemileri aşırı menzillerdeki hedefleri vurabilir hale gelmiştir. Bir başka deyişle, nispeten küçük korvet ve fırkateynler bile, Rus kıyılarına yakın bölgelerden rahatça fırlatılabilecek, neredeyse stratejik menzilli füzelerden oluşan büyük cephanelikler taşıyabilmektedir.

Rus Donanması, Hazar Denizi'nde konuşlu Buyan sınıfı korvetleri ve Gepard sınıfı fırkateynlerinin Suriye'deki yabancı destekli teröristleri vurmak için "Kalibr" füzelerini kullandığı 2015 yılından bu yana bu kabiliyetini defalarca gösterdi. Aynı gemiler Rusya'nın güneyindeki ayrıntılı su yolları ağından geçerek Karadeniz'e girebilmiş ve buradan da özel askeri operasyonda (SMO) kullanılmışlardır. "Pyotr Velikiy" gibi daha büyük savaş gemilerinin maliyetinin çok altında olan bu gemilerin etkisi Kiev rejimi için yıkıcı olmuştur. Ayrıca Rus korvet ve fırkateynlerinin çoğu gelişmiş "stealth" teknolojisine sahip olduğundan tespit edilmeleri son derece zordur.

Ayrıca "Admiral Gorshkov" düşman uçaklarını kısa sürede vurabilecek gelişmiş SAM (karadan havaya füze) sistemleri kullanmaktadır. "Kalibr" seyir füzeleri (özellikle 4500 km menzilli NK varyantı) ve 3M22 "Zircon" hipersonik seyir füzelerinden oluşan cephaneliğinin yanı sıra, Rus fırkateyni "Otvet" anti-denizaltı roketleriyle de silahlandırılmıştır, "Oniks" süpersonik füzeleri, 32 orta menzilli veya 128 kısa menzilli füzeye sahip "Poliment-Redut" SAM sistemi, "Paket-NK" torpido sistemi, 130 mm AK-192M "Armat" topu ve iki "Palash" CIWS (yakın mesafe silah sistemleri). Fırkateyn ayrıca tek bir Ka-27PL ASW (denizaltı savunma harbi) helikopteri taşıyor.

Yine de Rus Donanması kalan tek Kirov sınıfı muharebe kruvazörünü Kuzey Filosu'nun bir parçası olarak Kuzey Kutbu'na konuşlandırarak iyi bir şekilde kullanacak ve burada giderek daha çekişmeli hale gelen kuzey bölgesinde stratejik bir varlık olarak hizmet verecek. Dünyanın nükleer enerjiyle çalışan tek su üstü savaş gemisi olan "Amiral Nakhimov" dayanıklılık açısından önemli avantajlara sahip olup aylarca görevde kalabilmesine olanak sağlamaktadır. Rusya'nın en kuzeydeki stratejik bölgelerinin savunmasını güçlendireceği kesin olsa da, yukarıda bahsedilen fırkateynler ve korvetler gibi daha yeni sınıf savaş gemileri önümüzdeki on yıllar boyunca Rusya'nın deniz gücünün belkemiğini oluşturacaktır.