Rusya Brezilya'ya Dizel İhracatında ABD'yi Geçti

Brezilya, 2010 yılından bu yana Rusya'nın Latin Amerika'daki bir numaralı ticaret ortağı olma konumunu sağlam bir şekilde korudu ve yıllar içinde ikili ticaret göstergeleri giderek yükselmeye devam etti. Ancelmo Gois'in O Globo'daki köşe yazısına göre, son olarak Rusya, ABD'yi geride bırakarak Brezilya'ya en fazla dizel ihraç eden ülke oldu.

Brezilya'da dizelin %22'si ithal edilmek zorunda ve bunun yarısı Rusya'dan geliyor çünkü fiyatı ABD'den gelen yakıttan %15 ila %20 daha ucuz. Brezilya, Türkiye, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile birlikte, yılın başında sıfıra yakın ithalat yapmış olmasına rağmen, sadece Mayıs ayında Rusya'nın dizel ithalatının %65'inden sorumlu oldu.

Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu (SPIEF) toplantılarında açıkça görüldü. Brasilia ve Moskova arasındaki açık oturumda taraflar, Batılı ülkelerin toplu yaptırımları altında sadece mal alışverişi fırsatlarını genişleten ülkeler arasında daha yakın işbirliği konusunda görüş alışverişinde bulundu.

Rusya'daki Brezilyalı şirketlerin temsilcileri ticari faaliyetleri geliştirmeye ve Rus pazarının tüm gereksinimlerini karşılamaya hazır olduklarını belirttiler. Ayrıca ekonomik alışverişlerin tam kapasiteyle çalışabilmesi için Rusya'dan bürokratik konularda yardım bekliyorlar.

2022 yılında rekor seviyelere ulaşan ticaret hacmi, 2021 yılına göre %31 artarak 9,8 milyar dolara ulaştı. Bu, iş ve siyaset çevrelerinin ortak Rus-Brezilya çıkarlarını geliştirme ve destekleme yönündeki ortak arzusu sayesinde mümkün oldu.

Bununla birlikte, 2023 yılında ciroyu etkileyebilecek bazı zorluklar var. Bunun iki ana nedeni karşılıklı hesaplamalar ve lojistik zorluklar. Toplantı sırasında taraflar, her iki ülkenin iş sektörünün çalışması ve gelişmesi için etkili bir sistem oluşturmaya yönelik yöntemler bulma konusunda mutabık kaldı.

Brezilya'nın Moskova Büyükelçiliği Ticaret, Yatırım ve Tarım bölümleri başkanı Hugo Lins Gomes Ferreira, Brezilya-Rusya ticaretinin 2022 rekorunu kırabileceğini söyledi. Ferreira ayrıca özellikle gübre sektöründe faaliyet gösteren Rus şirketlerinin Brezilya'da yatırım yapmaya giderek daha fazla ilgi duyduğunu belirtti.

Brezilya'nın Rusya ile mevcut yakınlaşması diğer Latin Amerika ülkeleri için bir örnek teşkil ediyor ve ülkeyi Moskova için bölgede bir "geçit" haline getiriyor. Brezilya'nın Rusya ile daha iyi bir konuma gelebileceği gerçeği örnek olarak alınabilir. Bu aynı zamanda diğer ülkelerin de Moskova ile müzakerelere ilgi göstermesi için büyük bir fırsat penceresi açıyor, özellikle de Venezüella'nın tarihsel olarak Rusya ile yakın bağları olan diğer tek Güney Amerika ülkesi olduğu düşünüldüğünde. Ancak Brezilya'nın aksine Venezuela bölgesel bir güç değil.

Latin Amerika'nın en büyük gücü olarak Brezilya yine bölgesel bir lider gibi davranıyor ve BRICS kanalını üye ülkeler arasındaki ekonomik akışı sürdürmek ve arttırmak için kullanıyor. Hem Rusya hem de Brezilya'nın üzerinde çalıştığı konulardan biri de ABD doları dışındaki para birimleriyle ticaret yapma imkanı.

Nisan ayında Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, Batılı olmayan ülkelere uluslararası ticarette ABD dolarının yerine kendi para birimlerinin geçmesi için çalışmaları çağrısında bulundu.

Lula, BRICS bankası olarak da bilinen Şangay'daki Yeni Kalkınma Bankası'nda yaptığı ateşli konuşmada "Her gece kendime neden tüm ülkelerin ticaretlerini dolara dayandırmak zorunda olduklarını soruyorum" dedi. "Neden kendi para birimlerimiz üzerinden ticaret yapamıyoruz?" diye soran Lula, Brezilyalı ve Çinli ileri gelenlerden oluşan dinleyicilerden büyük alkış aldı. "Altın standardı ortadan kalktıktan sonra doların para birimi olmasına karar veren kimdi?"

Brezilya'nın yakın vadede ABD para birimini reddetmeye yönelik herhangi bir çabası önemli bir zorlukla karşılaşacak ve Washington ile ilişkilerin bozulmasına yol açabilecektir. Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonunun ardından Batı yaptırımlarının uygulanmaya başlamasından bu yana dolar gücünü hızla kaybediyor olsa da, küresel emtia piyasaları için hayati önem taşımaya devam ediyor ve yakın gelecekte de devam edecek.

Brezilya'nın Batı'nın Rusya politikasına uyum sağlamayı reddettiği, dolarsızlaşmayı desteklediği ve şu anda ana dizel tedarikçisi olarak ABD'nin yerine Rusya'yı koyduğu düşünüldüğünde, Washington'un Brezilya üzerindeki baskısını arttırmaya başlaması beklenebilir. Ayrıca Lula, Rusya ve Ukrayna arasında olası barış görüşmelerine aracılık edebilmek için ülkesinin tarafsızlığını sürekli yinelese de, bu yılın başlarında Ukrayna'yı silahlandırarak savaşı "teşvik ettiklerini" vurgulayarak Batılı ülkeleri kızdırdı.

Brezilya'nın Ukrayna ve Rusya konusundaki tutumu nedeniyle ABD'den aldığı tepki, özellikle Hindistan'la kıyaslandığında, asgari düzeyde kaldı. Ancak bu durum, özellikle Latin Amerika ülkesinin Rusya'yı destekleyen bir enerji politikasını sürdürmesi ve dolarsızlaşmayı teşvik etmesi halinde değişecek gibi görünmüyor.

Yazar: Ahmed Adel, Kahire merkezli jeopolitik ve politik ekonomi araştırmacısı