Günümüzün global Pazar şartlarında PLM sistemleri kullanımı artık sadece büyük ölçekte şirketler için değil her ölçekte şirket için bir ihtiyaç haline gelmektedir. Kurumsal yazılımların seçimi ise birçok değişkene bağlı ve ihtiyaçlar ile doğrusal orantılı olarak karmaşık bir hal almaktadır. Bu makalede PLM(Product Lifecycle Management) yazılımlarının seçim sürecinin nasıl olması gerektiği 4 ana adımda tanımlanarak işletmeler tarafından sürecin nasıl yönetilmesi gerektiği tanımlanmaktadır. Bu yöntem kullanılarak işlemlerin kendilerine uygun olan yazılım sağlayıcısından en uygun yazılım ve alt modülleri seçmeleri amaçlanmıştır.
In today's global market conditions, the use of PLM systems is no longer just a need for large-scale companies, but for companies of all sizes. The selection of enterprise software is dependent on many variables and has become increasingly complex in proportion to the needs. In this article, the selection process for PLM (Product Lifecycle Management) software is defined in four main steps, describing how companies should manage the process. By using this method, the aim is for businesses to select the most appropriate software and sub-modules from the software provider that best suits their needs.
Product Lifecycle Management (PLM), bir şirketin ürünlerini hayat döngülerinin başından sonuna (ürün için ilk fikirden, ürün emekli edilip atılana) kadar etkili şekilde yönetilmesi sağlayan iş faaliyetleridir. (Stark, 2006.)Product Lifecycle Management (PLM), bir ürünün tüm yaşam döngüsü boyunca yönetilmesini sağlar. Bu, ürünün tasarlanmasından, üretimine, pazarlanmasına, satışına ve sonunda ürünün sonlandırılmasına kadar olan tüm süreçleri kapsar. PLM yazılımları, ürünlerin tasarımı, üretimi, satışı ve sonlandırılması sürecinde oluşan tüm verileri bir araya getirerek, iş süreçlerini optimize etmeye ve ürünlerin hayat döngüsünün her aşamasında verimliliği artırmaya yardımcı olur. Ayrıca, PLM yazılımları, ürünlerin tasarımı, üretimi ve satışı sürecinde ortaya çıkan problemleri belirlemeye ve çözmeye yönelik analitik araçlar sağlar.
Günümüzde, Product Lifecycle Management (PLM) sistemleri oldukça karmaşık ve çeşitlilik göstermektedir. Ürünlerin tasarımı, üretimi, satışı ve sonlandırılması sürecinde oluşan tüm verileri bir araya getirmek ve iş süreçlerini optimize etmek için çeşitli PLM yazılım çözümleri mevcuttur. Bu çözümler arasında, CAD (Computer-Aided Design) entegrasyonlu sistemler, ERP (Enterprise Resource Planning) ve CRM (Customer Relationship Management) sistemleri ile entegre çözümler, bulut tabanlı sistemler ve mobil uygulamalar yer almaktadır.
Bu çözümler arasından seçim yaparken, bir şirketin ihtiyaçlarına ve iş süreçlerine en uygun olanı seçmek önemlidir. Ayrıca, PLM yazılımının kurulumu ve yönetimi de oldukça önemlidir, çünkü PLM sistemi sadece bir yazılım değil aynı zamanda bir iş süreci ve kültürüdür.
Product Lifecycle Management (PLM) sistemleri, bir şirketin ürünlerini hayat döngülerinin başından sonuna kadar en etkili şekilde yönetebilmesini sağlar. Bu sistemler, ürünlerin tasarımı, üretimi, satışı ve sonlandırılması sürecinde oluşan tüm verileri bir araya getirerek, iş süreçlerini optimize etmeye ve ürünlerin hayat döngüsünün her aşamasında verimliliği artırmaya yardımcı olur. Ancak, PLM sistemi seçimi yaparken birçok faktör dikkate alınmalıdır.
Birincisi, şirketin ihtiyaçlarına ve iş süreçlerine uygun bir sistem seçilmelidir. Örneğin, bir tasarım odaklı şirket için CAD entegrasyonu daha önemli olabilirken, bir üretim odaklı şirket için ERP veya CRM entegrasyonu daha yararlı olabilir. Aynı zamanda, şirketin büyüklüğü ve ürün çeşidi de dikkate alınmalıdır. Küçük ve orta boy şirketler için daha kullanımı kolay ve esnek sistemler tercih edilmelidir.
İkincisi, PLM yazılımının kurulumu ve yönetimi de önemlidir. Bu sistemler genellikle büyük miktarlarda veri içerir ve bu verilerin doğru şekilde yönetilmesi gerekir. Ayrıca, sistem kurulumu ve yönetimi için yeterli teknik destek ve eğitim gereklidir.
Üçüncüsü, sistemlerin scalability(ölçeklenebilirlik) ve esneklik özellikleri de dikkate alınmalıdır. Sistemlerin ölçeklenebilir olması, şirketin büyüdükçe sistemin ihtiyaçlarını karşılamasını sağlar. Aynı zamanda esneklik özellikleri de önemlidir, çünkü sistemler şirketin ihtiyaçları değiştikçe esnek bir şekilde uyarlanabilmelidir.
Dördüncüsü, sistemlerin güvenliği ve veri yedekleme özellikleri de önemlidir. PLM sistemleri genellikle önemli miktarda ürün ve iş verileri içerir ve bu verilerin güvenliği şirketin işletme kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle, sistemlerin güvenliği ve veri yedekleme özellikleri dikkate alınmalı ve sistemlerin güvenliği sürekli olarak izlenmelidir.
Beşinci olarak, sistemlerin kullanımı kolay ve kullanıcı dostu olması önemlidir. PLM sistemleri genellikle birçok kullanıcı tarafından kullanılır ve bu nedenle sistemlerin kullanımı kolay olmalıdır. Ayrıca, sistemlerin kullanımı için eğitim ve destek hizmetleri de sağlanmalıdır.
Son olarak, sistemlerin fiyatı ve maliyetleri de dikkate alınmalıdır. PLM sistemleri genellikle yüksek maliyetli olabilir ve bu nedenle şirketin bütçesine ve ihtiyaçlarına uygun bir sistem seçilmelidir. Ayrıca, sistemlerin maliyetleri sadece kurulum ve yazılım maliyetleri değil, aynı zamanda sistemin işletilmesi, bakımı ve güncelleştirilmesi için gerekli maliyetleri de içermelidir.
PLM sistemi seçim sürecinde dikkate alınması gereken diğer önemli bir faktör de sistemin entegrasyon özellikleridir. PLM sistemi, diğer iş süreçleriyle (örneğin ERP, CRM, CAD vb.) entegre edilebilmeli ve bu entegrasyon sayesinde iş süreçleri arasındaki veri akışı ve işbirliği optimize edilmelidir. Bu entegrasyon, sistemin verimliliğini ve doğrululuğunu artırmakta, aynı zamanda işletmenin zaman ve maliyet tasarrufu sağlamaktadır.
Ayrıca, PLM sistemi seçiminde, sistemin geniş bir ürün yelpazesine ve çeşitli tasarım ve üretim süreçlerine uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Bu, sistemin kullanılabilirliğini ve esnekliğini arttırmakta ve işletmenin ürün yelpazesini genişletmesine olanak sağlamaktadır.
Sonuç olarak, PLM sistemi seçiminde dikkate alınması gereken birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler arasında, şirketin ihtiyaçları, iş süreçleri, kurulum ve yönetim, ölçeklenebilirlik, esneklik, güvenlik, veri yedekleme, kullanım kolaylığı, maliyetler, destek hizmetleri, entegrasyon ve ürün yelpazesi ve çeşitli tasarım ve üretim süreçlerine uyumlu olması yer almaktadır. PLM sistemi seçiminde, işletmenin ihtiyaçlarına ve iş süreçlerine en uygun olan sistem seçilirse, PLM sistemi en etkili şekilde kullanılabilir ve işletmenin verimliliği ve rekabetçiliği artırılabilir.
Günümüzün rekabetçi koşullarında, ürün karmaşıklığının ve müşteri taleplerinin giderek artması işletmelerin pazara ürün çıkartma sürelerini azaltmaya ve ürün çeşitliliğini arttırmaya zorlamaktadır. Bu kısıtlar işletme ölçeği büyüdükçe geleneksel yöntemlerle içinde çıkılamaz bir hale gelmektedir. Bu sebeplerle işletmelerde işletmenin ölçeğine, iş süreçlerine uygun ve işletme ile birlikte büyüyebilecek bir PLM sisteminin olması bir gereklilik haline gelmektedir.
PLM sistemleri genellikle karmaşık ve zor kullanımlı olabilir. Kullanıcıların sistemi kullanmak için eğitim alması veya deneyimli bir PLM uzmanına ihtiyacı olabilir. Ayrıca, sistemlerin yüksek maliyeti de birçok işletme için bir engel olabilir. PLM sistemleri veri güvenliği veya gizlilik sorunlarına sahip olabilir. Bu, verilerin yetkisiz kişiler tarafından erişilebileceği anlamına gelir.
Diğer yandan PLM sistemleri genellikle birçok işletme için uyum sorunlarına sahip olabilir. Örneğin, sistemlerin birçok işletme için uygun olmayan fonksiyonları olabilir veya sistemlerin birçok işletme için uygun olmayan bir yapıya sahip olabilir.
Bu sorunların varlığı, işletmelerin PLM sistemlerini değiştirme kararı almalarına neden olabilir. Ancak, işletmelerin PLM sistemlerini değiştirmek için geçerli nedenleri oluşmadan önce, bu sorunların nasıl çözülebileceği veya önlenebileceği araştırılmalıdır.
İşletmeler sadece kendi işletmelerinde kullanmakla kalmazlar, aynı zamanda diğer işletmelerle de entegre olmaları gerekir. Bu nedenle, PLM sisteminin diğer firmalarla entegrasyon sağlaması için tercih edilmesi önemlidir.
PLM sisteminin diğer firmalarla entegrasyon sağlaması, işletmelerin daha etkili bir şekilde iş birliği yapmasına olanak tanır. Örneğin, bir işletme ürün tasarımını diğer bir işletmeye üretim için yaptırabilir. Bu iş birliği, ürünlerin daha hızlı ve daha kaliteli bir şekilde piyasaya sürülmesine olanak tanır. PLM sisteminin diğer firmalarla entegrasyon sağlaması, işletmelerin daha etkili bir şekilde maliyetleri azaltmasına olanak tanır. Örneğin, bir işletme maliyetleri azaltmak için diğer bir işletmeye üretim yaptırabilir. Bu, işletmelerin daha az maliyetli ürünler sunmalarına olanak tanır. PLM sisteminin diğer firmalarla entegrasyon sağlaması, işletmelerin daha etkili bir şekilde pazarlama yapmasına olanak tanır. Örneğin, bir işletme pazarlama faaliyetlerini diğer bir işletmeye yaptırabilir. Bu, işletmelerin müşterilerinin ihtiyaçlarını daha hızlı ve daha kaliteli bir şekilde karşılamalarına olanak tanır.
Diğer firmalarla entegrasyon sağlaması, PLM sisteminin verimliliğini ve etkililiğini arttırmak için önemlidir. Bu nedenle, işletmeler PLM sistemi seçerken, sistemin diğer firmalarla nasıl entegre olabileceğini de dikkate almalıdırlar. Örneğin, sistemin API'larının mevcut olması veya sistemin diğer sistemlerle uyumlu olması önemlidir. Ayrıca, işletmeler sistemi seçerken, sistemin güvenliği ve veri gizliliğini de dikkate almalıdırlar.
Son olarak, PLM sisteminin diğer firmalarla entegrasyon sağlaması, işletmelerin daha etkili bir şekilde rekabet edebilmelerine olanak tanır. Örneğin, işletmeler daha hızlı ürünler piyasaya sürebilir, daha az maliyetli ürünler sunabilir ve daha etkili pazarlama yapabilirler. Bu, işletmelerin daha fazla müşteri kazanmasına ve daha yüksek kar marjları elde etmesine olanak tanır. Bu nedenle, PLM sisteminin diğer firmalarla entegrasyon sağlaması işletmeler için önemlidir.
Bir PLM Sistemi Seçim süreci 4 ana başlık altında incelenebilmektedir. Şekil 1’de görüldüğü üzere ihtiyaçların ve süreci kapsamının belirlenmesi ile başlayan süreç adayların belirlenmesi ve adaylardan bilgi istemesi, uygun görülen adayların POC sürecine davet edilmesi ve alınan POC sonuçlarının değerlendirilmesi aşamalarından oluşmaktadır.
Şekil 1 PLM Sistemi Seçim Süreci
İşletmelerin ihtiyacı olan temel modülleri belirlemeleri gerekir. Bu modüller arasında, ürün yönetimi, ürün data yönetimi, kalite yönetimi, gereksinim yönetimi ve üretim yönetimi, servis yönetimi, yazılım yönetimi gibi modüller yer alabilir. Bu modüller, işletmelerin ihtiyacı olan temel iş süreçlerini yürütmelerine olanak tanır.
Daha sonrasında işletmelerin ihtiyacı olan entegrasyon modülleri belirlemeleri gerekir. Bu modüller arasında, ERP sistemi entegrasyonu, CRM sistemi entegrasyonu gibi modüller yer alabilir. Bu modüller, işletmelerin diğer sistemlerle entegre olmalarına olanak tanır.
Bu modülleri belirlerken, işletmelerin şimdiki ve gelecekteki ihtiyaçlarını dikkate almaları gerekir. Bu ihtiyaçları belirlerken işletme içerisindeki sürece dahil olacak paydaşlardan ihtiyaç ve gereksinimlerin toplanılması sistemik bir biçimde analiz edilmesi ve puanlanarak işletmenin gereksinimler üzerindeki önceliklerinin belirlenmesi gerekir.
Ayrıca, işletmelerin seçtikleri sistemin modüllerini kullanabilmeleri için eğitim almaları veya deneyimli bir PLM uzmanına ihtiyaçları olabilir. Bu nedenle, işletmeler modül ihtiyaçlarını belirlerken, sistemin kullanımının kolaylığını ve sistem eğitimi gibi faktörleri de dikkate almalıdırlar.
PLM (Product Lifecycle Management) sistemi seçim sürecinde, yazılım sağlayıcı firma adaylarının doğru belirlenmesi önemlidir. Bu, işletmelerin ihtiyaçlarına en uygun yazılım sağlayıcı firmayı seçmelerine olanak tanır.
İlk olarak işletmelerin ihtiyacı olan özelliklere sahip yazılım sağlayıcı firmaları belirlemeleri gerekir. Örneğin, işletmelerin ihtiyacı olan modüller, entegrasyonlar, ölçeklenebilirlik, güvenlik gibi özelliklere sahip yazılım sağlayıcı firmaları aramalıdırlar. Bu özelliklere sahip yazılım sağlayıcı firmalar, işletmelerin ihtiyacı olan iş süreçlerini yürütmelerine olanak tanır. Firmalar ile iletişime geçerken bir RFI (Request for Information) süreci başlatılır.
Bu süreçte temel istenen bilgiler şu şekilde sıralanabilir:
İkincisi, işletmelerin ihtiyacı olan yazılım sağlayıcı firmaların referanslarını incelemeleri gerekir. Referanslar, işletmelerin ihtiyacı olan yazılım sağlayıcı firmaların geçmişte yaptıkları projeler hakkında bilgi verir. Referanslar, işletmelerin ihtiyacı olan yazılım sağlayıcı firmaların kalitesi, teslimat süresi, müşteri memnuniyeti gibi konular hakkında bilgi verir. Referans bilgileri alındıktan sonra gerekli mümkünse firma ziyaretleri planlanarak referans bilgilerinin teyit edilmesi ve referans firmaların PLM kullanım kabiliyet ve seviyelerinin görülmesi faydalı olmaktadır.
Üçüncü olarak işletmelerin ihtiyacı olan yazılım sağlayıcı firmaların destek ve bakım hizmetlerini incelemeleri gerekir. Destek ve bakım hizmetleri, işletmelerin ihtiyacı olan yazılım sağlayıcı firmaların sistemlerinin çalışmasını aynı zamanda sistemlerinin güncellenmesini, güvenliğini ve performansını sürdürmelerine olanak tanır.
PLM sistemlerinin lisans maliyetleri dışında bakım ve hizmet maliyetleri zaman zaman lisanslardan daha fazla olabilmektedir. Bu nedenle, işletmeler fiyatları karşılaştırarak, ihtiyaçlarına en uygun fiyatı veren yazılım sağlayıcı firmayı seçmelidirler. Ayrıca, işletmelerin seçecekleri yazılım sağlayıcı firma ile uzun vadeli bir iş birliği planlaması yapmaları ve yazılım sağlayıcı firma ile yaptıkları sözleşmenin detaylarını açık ve net bir biçimde karşılıklı olarak belirlemeleri önemlidir.
Özet olarak, PLM sistemi seçim sürecinde, yazılım sağlayıcı firma adaylarının belirlenmesi işletmelerin ihtiyaçlarına en uygun yazılım sağlayıcı firmayı seçmelerine olanak tanır. Bu nedenle, işletmeler yazılım sağlayıcı firma adaylarını belirlerken, ihtiyaçları olan özelliklere sahip yazılım sağlayıcı firmaları, referansları, destek ve bakım hizmetlerini ve fiyatlarını dikkatlice incelemelidirler. Ayrıca, yazılım sağlayıcı firma ile yapacakları iş birliği ve sözleşme detaylarını iyi düşünmelidirler. Bu sayede, işletmeler ihtiyaçlarına uygun ve uzun vadeli bir PLM sistemi seçebilirler.
PoC (Proof of Concept) bir projenin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğinin test edilmesi için yapılan bir denemedir. Bu deneme, projenin fikir aşamasından itibaren yapılır ve projenin fikir aşamasındaki riskleri azaltmak için kullanılır.
Yeni bir PLM (Product Lifecycle Management) sistemi seçim sürecinde PoC, işletmelerin potansiyel yazılım sağlayıcı firmaların sistemlerini deneyimlemede önemlidir. PoC, işletmelerin potansiyel yazılım sağlayıcı firmaların sistemlerinin ihtiyaçlarına uygunluğunu ve performansını test etmelerine olanak tanır. PoC aynı zamanda işletmelerin sistemlerin için gerekli olan ekipman, personel, eğitim gibi maliyetleri de hesaplamalarına olanak tanır.
PoC sürecinde işletmeler, potansiyel yazılım sağlayıcı firmaların sistemlerinin özelliklerini, performansı kullanım kolaylığını ve entegrasyonlarını deneyimleyebilirler. Ayrıca, PoC sürecinde işletmeler, sistemin gerçek ortamda nasıl çalışacağını görme şansına sahip olurlar. Bu sayede, işletmeler sistemin gerçekte nasıl performans göstereceğini ve işletmelerin ihtiyaçlarına nasıl uyum sağlayacağını daha iyi anlayabilirler.
PoC sürecinde işletmeler, potansiyel yazılım sağlayıcı firmaların destek ve bakım hizmetlerini de deneyimleyebilirler. Bu sayede, işletmeler sistemin bakımı ve desteğinin nasıl olacağını ve yazılım sağlayıcı firma ile olan iş birliğinin nasıl olacağını daha iyi anlayabilirler.
Sonuç olarak, PoC, PLM sistemi seçim sürecinde önemlidir çünkü işletmeler potansiyel yazılım sağlayıcı firmaların sistemlerini gerçek ortamda deneyimleyebilirler. Bu sayede, işletmeler sistemin ihtiyaçlarına uygunluğunu, performansını, kullanım kolaylığını ve entegrasyonlarını test edebilirler. Ayrıca, PoC sürecinde işletmeler, maliyetleri, destek ve bakım hizmetlerini de deneyimleyebilirler. Bu sayede, işletmeler, en uygun ve en etkili PLM sistemini seçebilirler.
PoC (Proof of Concept) sürecinin değerlendirilmesi, işletmelerin potansiyel yazılım sağlayıcı firmaların sistemlerini gerçek ortamda deneyimledikleri sonuçları analiz etmelerini içerir. Bu, işletmelerin sistemlerin:
gerçek ortamda test ettikleri sonuçları değerlendirmelerini içerir.
Aynı zamanda işletmelerin ihtiyacı olan modülleri, entegrasyonları ve ölçeklenebilirliği gibi özelliklerini gerçek ortamda test ettikleri sonuçları değerlendirebilmektedirler.
PoC arayüz değerlendirmesi, işletmelerin sistemin kullanım kolaylığını değerlendirmelerini içerir. Bu, sistemin kullanımının kolay olup olmadığını, sistemin kullanımı için gerekli eğitimin ne kadar zaman alacağını ve sistemin kullanımı için gerekli ekipman ve personel gibi maliyetleri değerlendirmelerini içerir.
PoC entegrasyon değerlendirmesi, işletmelerin sistemin entegrasyonlarını değerlendirmelerini içerir. Bu, sistemin diğer sistemlerle nasıl entegre olduğunu, sistemin entegrasyonlarının ne kadar zaman alacağını ve entegrasyonların maliyetlerini değerlendirmelerini içerir.
PoC destek ve bakım değerlendirmesi, işletmelerin sistemin destek ve bakım hizmetlerini değerlendirmelerini içerir. Bu, sistemin bakımı ve desteğinin nasıl olacağını, yazılım sağlayıcı firma ile olan işbirliğinin nasıl olacağını ve sistemin güncellenmesini, güvenliğini ve performansını sürdürmesini değerlendirmelerini içerir.
PoC Maliyet değerlendirmesi, işletmelerin sistemin maliyetlerini değerlendirmelerini içerir. Bu, sistemin ihtiyaçlarına uygunluğunu, performansını, kullanım kolaylığını, entegrasyonlarını, destek ve bakım hizmetlerini ve maliyetlerini değerlendirmelerini içerir.
İşletmeler gereksinimlerinden gelen öncelik ağırlıklandırmaları ile POC sonucunda elde ettikleri aday puanlarını ilişkilendirerek aday yazılım sağlayıcı puanın belirlemeli ve en yüksek puandan başlayarak sözleşme görüşme aşamasına geçmelidir.
Sonuç olarak, PoC değerlendirmesi, işletmelerin potansiyel yazılım sağlayıcı firmaların sistemlerini gerçek ortamda deneyimledikleri sonuçları analiz etmelerini içerir. Bu sayede, işletmeler en uygun ve en etkili PLM sistemini seçebilirler.
İşletmeler büyük ölçekli yazılım sistemleri alımı yaparken karşılaştıkları en büyük zorluk tamamen yabancı oldukları rekabetin ve sağlayıcıların çok fazla olduğu bir alanda ihtiyaçlarını doğru belirleyebilmeleri ve bu ihtiyaçları en uygun şekilde sağlayacak doğru yazılım sağlayıcısını seçmeleridir.
Bu makalede bir işletmenin PLM sistemi seçiminde sistematik olarak uygulayabilecekleri bir süreç tanımlanmış ve PLM sistemi ve sağlayıcısını seçerken hangi kriterleri göz önünde bulundurmaları gerektiği ortaya konulmuştur.
PLM sistemi seçim sürecinde karşılaşılan 4 ana sürecin tanımlaması yapılarak bu süreçlerin her biri detaylandırılmıştır. Belirtilen süreçlerin şeffaf ve doğru bir biçimde uygulanması işletmelerin kendileri en uygun PLM yazılımını seçmeleri konusunda bir rehber olacaktır.
Stark, J. (2006). Product Lifecycle Management: 21st Century paradigm for Product Realisation. London: Springer. 2-15.
Jakovljevic, P. & Brown, J. (2003). Selecting a PLM Vendor. http://www.technology-evaluation.com/
Daniels M, Lannig I, (2013)Product Lifecycle Management Requirements Gathering: Industrial Pilot Cases, 7th IFAC Conference on Manufacturing Modelling, Management, and Control
SeHyun Myung (2015). Implementation Process of Enterprise PLM System, International Conference on Product Lifecycle Management
World Media Group (WMG) Haber Servisi