Polonya Barış Görüşmelerini Sabote Edebilir

Wagner'in Belarus'taki varlığı Polonya ve Litvanyalı müttefiki için Rusya ile gerilimi tırmandırmak için mükemmel bir bahane teşkil ediyor, zira bu bahaneyi geçen yaz Kaliningrad'a uygulanan fiili ablukayı yeniden uygulamak ve böylece Kiev'in karşı saldırısının durmasının ardından yılsonuna kadar barış görüşmelerinin yeniden başlaması senaryosunu engellemek amacıyla kullanabilirler.

Wagner'in isyan sonrası Belarus'a konuşlandırılması Polonya'yı çılgına çevirdi ve Başbakan bu grubun yeni bir silahlandırılmış göçmen krizi yaratmayı planladığını ve hatta bu kılıf altında ülkesine sızmaya çalıştığını düşünerek korkuya kapıldı. Ne böyle bir şeyin söz konusu olduğundan ne de bazılarının iddia ettiği gibi Wagner'in Suwalki Koridorunu işgal etmek istediğinden şüphelenmek için inandırıcı hiçbir neden yok. Aslında Polonya, Wagner'in Belarus'taki varlığını üç stratejik çıkarını ilerletmek için bahane olarak kullanıyor.

Bunlardan ilki, eski Başbakan ve şimdiki muhalefet lideri Donald Tusk'ın kısa süre önce öne sürdüğü gibi, iktidar partisinin seçim stratejisinin bir parçası olarak bu grubun yarattığı hayali tehdidi kasıtlı olarak abartmasıdır. Tusk'un sözleriyle, "PiS'in Wagner Grubu'ndan yardım istediği anlaşılıyor çünkü seçimden korkuyor." Yapay olarak eşi benzeri görülmemiş bir ulusal güvenlik krizi algısı yaratarak, Ekim ortasındaki seçimlerden sonra iktidarı korumak amacıyla Polonyalıları kendi yönetimleri etrafında toplamayı umuyorlar.

Bu bahaneyle öne sürülen ikinci stratejik çıkar ise Polonya'nın Belarus sınırı boyunca önceden planlanmış askeri yığınağını meşrulaştırmaya hizmet etmesi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Galuzin'in Perşembe günü TASS'a verdiği demeç, Başkan Putin'in geçen ayın sonlarında yaptığı uyarı ile örtüşüyor. Polonya'nın Batı Ukrayna üzerinde sürünen ekonomik kontrolünün askeri bir şekil alıp almayacağı belirsizliğini koruyor ancak bu yığınak, emir verildiği takdirde sınır ötesi harekatı önceleyebilir ve kolaylaştırabilir.

Son olarak Polonya İçişleri Bakan Yardımcısı Çarşamba günü yaptığı açıklamada ülkesinin ve Litvanya'nın Wagner'in sözde tehdidine karşılık olarak demiryolu geçişlerini kapatarak Belarus'u tamamen izole edebileceğini söyledi. Bu da bu iki ülkenin, Vilnius'un geçen yaz denediği gibi Kaliningrad'a fiili bir abluka uygulayarak NATO-Rusya vekalet savaşında tehlikeli bir tırmanış planlıyor olabileceklerini gösteriyor. Böyle bir durumda barış görüşmelerinin yılsonuna kadar yeniden başlaması gecikebilir ya da tamamen raydan çıkabilir.

Bu konuyla ilgili olarak burada, burada ve burada yer alan analizler Kiev'in karşı saldırısının başarısızlığa uğramasının ardından vekalet savaşını dondurmaya yönelik yeni bir diplomatik çabanın başlayacağını ve bu çabalara diğer önde gelen Küresel Güney ülkelerinin yanı sıra Çin ve Hindistan'ın da dahil olabileceğini savunuyor. Basitçe ifade etmek gerekirse, Rusya'nın NATO ile girdiği "lojistik yarışı"/"yıpratma savaşı "nda giderek öne geçmesi bu sonucu bir oldu bittiye getirmektedir, ancak Polonya'nın Kaliningrad'ı fiilen abluka altına alarak bu senaryoyu önlemeye çalışmasının nedeni de tam olarak bu olabilir.

Yukarıda paylaşılan içgörü, Ana Akım Medya ve hatta Alt-Medya Topluluğundaki pek çok kişinin Şubat 2022'den bu yana ne ABD'nin ne de Rusya'nın çatışmayı dondurmak istemediğini iddia eden kendi taraflarının propagandasıyla ne kadar telkin edildiklerinden dolayı düşünebilecekleri gibi spekülasyon değildir. Birincisi, Moscow Times'ın ABD'nin bu yöndeki gayrı resmi diplomatik çabalarına ilişkin bir haberiyle ve CNN'in Kiev'in başarısız karşı saldırısının ABD'nin stratejik hesaplarını nasıl değiştirebileceğine ilişkin yakın tarihli bir haberiyle çürütülmüştür.   

İkincisine gelince, Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova, Dışişleri Bakanlığı'ndaki mevkidaşının bu hafta başında Kremlin'in barış görüşmeleriyle ilgilenmediği iddiasını yalanladı ve ardından Galuzin görüşmeleri yeniden başlatmak için kriterleri belirledi. Galuzin'e göre bu, "ancak Kiev rejiminin düşmanlıkları ve terör saldırılarını durdurması ve Batılı sponsorlarının Ukrayna ordusuna silah pompalamayı bırakması halinde mümkün olabilir."

Ardından Rusya'nın Ukrayna'nın tarafsız statüsüne geri dönmesi, daha önce ifade ettiği nükleer silahlara olan ilgisinden vazgeçmesi, yeni bölgesel gerçeklerin tanınması, askersizleştirme, denazifikasyon ve azınlıkların korunması gibi diğer taleplerini tekrarladı. Bununla birlikte, düşmanlıkların durdurulması ve Ukrayna'ya silah sevkiyatının azaltılmasıyla ilgili söylediklerinin ilk kısmı, tanımladığı diğer hedeflere siyasi olarak ulaşmayı amaçlayan barış görüşmelerinin yeniden başlatılması için gerçek ön koşullar olarak yorumlanabilir.

Önde gelen Rus diplomatların arka arkaya yaptıkları bu açıklamalar ve CNN'in aynı haftadaki haberinin zamanlaması, Moskova ve Washington'un, kış mevsiminin Kiev'i başarısız karşı saldırısını durdurmaya zorlamasının ardından çatışmanın yılsonuna kadar donabileceğini zımnen kabul ettiklerini gösteriyor. Bu sonucun Polonya iktidar partisinin ya da Litvanya gibi Baltık müttefiklerinin çıkarına olmadığı düşünüldüğünde, şu anda bunu üretilmiş bir krizle dengelemek için acil bir teşvike sahip oldukları ortaya çıkıyor.

Wagner'in Belarus'taki varlığı, yukarıda bahsedilen barış görüşmelerinin yeniden başlaması senaryosunu engellemek için geçen yaz Kaliningrad'a fiili ablukayı yeniden uygulamak amacıyla kullanılırsa, Rusya ile gerilimi tırmandırmak adına mükemmel bir bahane teşkil eder. Amerikalı hamilerinin spekülatif planlarını sabote ederek haydutluk yapmış olurlar ki bu da Yeni Soğuk Savaş'ta Batı birliği için öngörülemeyen sonuçlarla NATO içi gerilimleri şiddetlendirebilecek bir solucan kutusu açabilir.

Yazan  : Andrew Korybko

Gazeteci / Politik Analist