Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi Değerlendirildi

“TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE)*"’nin 26 Eylül tarihinde açıklanan 2. çeyrek sonuçları bugün TÜSİAD Ankara Temsilciliği’nde düzenlenen toplantıda değerlendirildi.

Toplantının açılış konuşmasını TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan yaptı.

TÜSİAD Baş Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç’ın moderatörlüğünü üstlendiği panelde Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, Saha Analytics Kurucu Ortağı & CEO’su Oğuz Atuk ve Saha Analytics Kurucu Ortağı Doç. Dr. Şeref Saygılı, endeksin sonuçlarını rekabet dinamikleri açısından değerlendirdi.

Orhan Turan, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:

“TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi, ülkemizin imalat sanayi sektörlerinin ana ihracat pazarlarında, rakip ülkelerimizle karşılaştırmalı olarak dört üretim maliyetini inceliyor: ara malı, enerji, işgücü ve finansman maliyetleri. Böylece zaman içinde maliyet bazlı rekabet dinamiklerimizin rakiplerimiz karşısında nasıl değiştiği detaylı analiz ediliyor.

Bu yıl endeksteki ilk veriyi açıkladığımız 2025’in birinci çeyrek sonuçlarında rekabet gücümüzün son on yılın en düşük düzeyinde olduğunu görmüştük. Şimdi ise 2. çeyrek 2025 sonuçlarına göre, TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi sınırlı bir iyileşmeye işaret etmekte.

Özellikle içinden geçtiğimiz küresel süreç, korumacılığın artması, gümrük vergileri, artan jeopolitik riskler ve hızlı gelişen teknoloji ihracat pazarlarında rekabet koşullarının kökten değişmesi ile sonuçlanıyor. Ülkeler rekabet güçleri kazanabilmek için verimliliklerini arttırmanın yollarını arıyorlar. Bundan sonrasında daha sağlam ve daha rekabetçi bir ekonomi yaratmanın önemi artıyor. Dolayısıyla küresel bazda rekabet koşullarını özellikle veri bazlı ve sağlıklı teşhis etmek çok daha önemli hale gelmiş durumda.

Türkiye coğrafi konumu, altyapı yatırımları ve sofistike özel sektörüyle doğru adımları atarak AB gibi ortaklarıyla ekonomik entegrasyonunu derinleştirebilir ve küresel değer zincirlerindeki konumunu güçlendirebilirse, katma değerli-markalı üretim yapabilirse olası ticaret savaşlarından avantajlı çıkan ülkelerden biri olabiliriz.

Ekonomimizin potansiyelinin çok daha yüksek olduğunu biliyoruz. Dijitalleşmeye, insan kaynağına, eğitime, markaya yatırım yaparak verimliliğimizi arttırmalıyız. Dış ticaretimize dair doğru politikalar inşa ederek ve doğru alanlara yatırımla küresel ticaretten aldığımız payı yükseltebiliriz. Bunun için de salt ihracatımızı ya da yurt içindeki maliyet süreçlerini tartışmamız yeterli olamıyor; aynı zamanda, sektörlerimizin maliyet yapısını doğru analiz ederek nasıl rekabetçilik avantajı kazanabileceğimize de kafa yormalıyız. Yaptığımız bu çalışma ile TÜSİAD olarak bu sürece önemli katkı sağlayacağımızı düşünüyorum.”

TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE) - 2025 Yılı İkinci Çeyrek Sonuçları / 26 Eylül 2025:

TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE), 2025 yılı ikinci çeyrek sonuçlarına göre bir önceki çeyrekteki değerine (86,1) kıyasla %3,0 yükselerek 88,7 seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde, döviz kurlarının ABD dolarına kıyasla belirgin olarak değer kazandığı rakip ülkelerde ABD doları bazındaki maliyetlerde önemli düzeyde artışlar gerçekleşirken yurt içi maliyetler daha ılımlı seyretti. Enerji dışında diğer yurt içi maliyet kalemlerindeki değişim rakip ülkelerin altında gerçekleşti.

TÜSİAD-RGE yılın ikinci çeyreğinde sınırlı bir iyileşmeye işaret etse de yıllık bazda %1,4 oranında azaldı. İhracatçı sektörlerin maliyet bazlı rekabet gücündeki zayıf görünüm sürerken endeks 2015 yılı değerinin altında kalmaya devam etti.

Son bir yıllık dönemde rakip ülkelere kıyasla işgücü ve finansman maliyetlerinde gözlenen artışlar maliyet bazlı rekabet gücünün gerilemesinde belirleyici oldu. Enerji maliyetinin ise genel endeks üzerindeki etkisi sınırlı kalmaya devam etti. Son dönemde ara malı maliyetlerinin yurt içine kıyasla rakip ülkelerde daha yüksek oranda artması ise ihracatçı firmalara sınırlı da olsa bir rekabet avantajı sağladı.

2025’in ikinci çeyreğinde, TÜSİAD-RGE’deki yıllık %1,4’lük düşüşün 1,5 puanı işgücü, 0,3 puanı ise finansman maliyetlerindeki artıştan kaynaklandı. Buna karşılık, ara malı ve enerji maliyetleri rakip ülkelere göre ılımlı seyrederek rekabet gücüne sırasıyla 0,2 ve 0,1 puanlık artış yönünde katkı yaptı.

Türkiye ekonomisinin temel ihracat pazarlarındaki maliyet bazlı rekabet şartlarının daha doğru anlaşılması, rekabet dinamiklerinin veri temelli tartışılması ve buradan yola çıkılarak politika önerilerinin oluşturulması amacıyla hazırlanan “TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE*)" çalışması kamuoyu ile ilk olarak 26 Haziran 2025 tarihinde paylaşıldı. 2015 yılının ilk çeyreğinden başlayarak hazırlanan endeksin sonuçları her çeyrek sonunda açıklanacak.

“TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE)”ne erişim için: https://www.tusiad.org/tr/yayinlar/rekabet-gucu-endeksi

*TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi, Saha Analytics Danışmanlık A.Ş. tarafından üretilmektedir. TÜSİAD’ın danışmanlığı Prof. Dr. Hakan Kara tarafından yürütülmektedir.