Kurda İstikrar Kârda Belirsizlik

İhracatçının Yol Haritası Yeniden Yazılıyor

TCMB Düzenlemeleri Yürürlükte: Net Kâr ve Sermaye Yönetimi Öne Çıkıyor

Finansal Sıkılaşma Derinleşiyor: İhracatçılar İçin Yeni Dönem Başladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 3 Mayıs 2025 tarihinde finansal istikrarı pekiştirmek, döviz kurlarındaki oynaklığı azaltmak ve Türk lirası geçiş sürecini hızlandırmak amacıyla özetlenen bir makroihtiyati düzenleme paketini açıkladı. Açıklanan raporlama, hem bankacılık sistemi hem de ihracatçıları yakından ilgilendiren çok boyutlu değişiklikleri içermektedir.

TCMB'nin bu adımlarını, bir yandan TL'nin cazibesini arttırmayı, diğer yandan döviz talebini kontrol altında tutarak rezerve kaydını desteklemeyi amaçlıyor. Ancak bu süreç, ihracatçılar için yeni bir birleştirme işlemlerinin sağlanmasını da beraberinde getiriyor.

“İhracatçının performansı değişmeli: Net kâra ve sermayeye odaklanma zamanı”

Ege İhracatçı Birlikleri Koordin Başkanı Jak Eskinazi, "EİB olarak bu desteğin yıl sonuna kadar uzatılmasının, ihracatçının yapabilmesi ve kurlarını sınırlandırabilmesine olanak sağlaması. Merkez Bankası'nın önemli adımları, TL'nin reel olarak değerlenmesini desteklemeyi, döviz kurlarındaki sınırlamayı ve rezervlerini amaçlıyor. Bu tablo, yalnızca 31 Temmuz 2025'e kadar geçerlidir.Ayrıca reel döviz kurunun yüksek kalması bekleniyor.Bu da ısının uluslararası rekabet gücü sağlayamıyor, karşılığında kârlılıklarını sağlıyor. dedi.

Başkan Eskinazi, "Sonuç olarak ihracatçının artan kârlılığına karşılık netliliğine odaklanması, sermaye kârlı olacak stratejisiler artışısi, brüt satış yerine yetecek kadar verimli ve sürdürülebilirlik hedeflemesi gerekiyor. Bir yıl uzun vade olarak kabul ediliyor. ABD'ye ihracatta önemli bir engel haline geldi. diye konuştu.

TCMB'den Yeni Düzenlemeler: TL'ye Geçiş ve Finansal İstikrar İçin Adımlar

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 3 Mayıs 2025 tarihinde, Türk lirasına geçiş teşviki, döviz kurlarındaki oynaklığı en aza indirgemek ve finansal istikrarı sağlamak amacıyla yeni makroihtiyati düzenlendiğini duyurdu. Alınan kararlar, bankacılık sistemi, mevduat yapısı ve ihracat döviz gelirleriyle ilgili çeşitli alanlar kapsıyor.

Açıklanan düzenli düzenlemeler şu şekilde:

• Yabancı para mevduatlarında zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 200 baz puan

artırıldı.

• Döviz cinsi repo oranları zorunlu karşılık oranı 400 baz puana yükseltildi.

• TL mevduat oranı %60'ın altında olan bankaların bu oranı her ay en az 0,3 puan

artırmaları beklenecek.

• TL zorunlu karşılıklara uygulanan faiz oranı , TCMB ağırlıklı ortalama fonlama

maliyetinin %84'ünden %86'sına çıkarıldı.

İhracatçılarla ilgili iki temel düzenleme görülüyor:

• İhracat bedelinin Merkez Bankası'na satış oranı , %25'ten %35'e yükseltildi ve bu uygulama 31 Temmuz 2025 tarihine kadar geçerli olacak.

• Döviz gelirlerini TL'ye çeviren firmalara verilen dönüşüm destek oranı , aynı şekilde 31 Temmuz 2025'e kadar geçerli olmak üzere %2'den %3'e çıkarıldı.

*** 

Ege İhracatçı Birlikleri 2025 Yılı Sürdürülebilirlik Raporu Açıklandı

Dünyanın en büyük sürdürülebilirlik inisiyatifi Global Compact'a 2019 yılında üye olan, 2020 yılını “Sürdürülebilirlik Yılı” ilan eden, son 5 yıllık tüm bilgilerin kaydedile sürdürülebilirliği oturtan Ege İhracatçı Birlikleri 2025 Yılı Sürdürülebilirlik Raporunun raporlama toplantısıyla planlıyor.

Toplantıda konuşan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, "Bugün burada sadece bir rapor paylaşmıyoruz; Dünyamız bize açıkça gösteriyor: Sınırlı kaynaklarla sınırsız büyüme modeli mümkün değil. İklim değişikliği, biyolojik özgürlük ve kaynak sıkıntısı gibi şeyleri biliyoruz; Ege ihracatçı Birlikleri olarak, artık, sosyal ve yönetimsel sorumluluklarımızla hareket ediyoruz" diye konuştu.

Cinsiyet eşitliği, döngüsel ekonomi, etik güvenlik gibi temel alanlarda attıkları adımlar “EİB Sürdürülebilirlik Raporu”yla küresel bir şekilde küresel ile paylaşımlarının çoğunluğu çizen Eskinazi, küreler şöyle tamamladı: “İhracatçılarımıza atık su, enerji ve çevreyi kirletmeyecekleri, kirlettiklerinde ağaç dikerek bunu telafi edecekleri bilgiyi yaymak istiyoruz. Sürdürülebilirlik ile ilgili atılan adımlarımıza ve hızımıza ışık tutmak."

Sürdürülebilirlik çalışmaları birlikte hareketle başarıya ulaşmak

Sürdürülebilirlik ile ilgili hastalıklar münferit çabalarla başarıya ulaşamayacağına vurgu yapan Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, Avrupa Birliği tarafından ilan edilen Yeşil Mutabakatın dünyada sürdürülebilirlik ile ilgili hızlanma ivmesinin kazandırıldığını dile getirdi.

Türkiye'nin çevre, sosyal ve yönetim altyapılarında sürdürülebilirliğe katkı sağlamayı taahhüt ettiğini dillendiren Işık, "Ticaret Bakanlığı Sorumlu destek programıyla sürdürülebilirlik ile ilgili çabaların sürdürüldüğünü. Paylaşımcı olmalıyız, havamızı korumalıyız. Yönetişimle aktif olarak binlerce ihracatçı yol gösterici olmak istiyoruz" dedi.

36 ilde dondan etkilenen çiftçimiz desteklenmeli

Türkiye'de Nisan ayında 36 ilde yaşanan don olaylarında çok yıllık bitkilerde büyük zararlara da değinen Işık, "Kuru meyve ve yaş meyvede ürünler çok etkilendi. Malatya'da kayısıda yüzde 95 var.

Ege İhracatçı Birlikleri'nin Sürdürülebilirlik Raporu'nun Türkiye'de TİM ve diğer ihracatçı ortaklıkları arasında bir ilk olduğunu belirten Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik Danışmanı Nilüfer Arıak, dünya genelinde büyüme öne çıkarıldığı için ciddi bir kaynak israfının ortaya çıktığını, sürdürülebilirlik sürecinin göz ardı edildiğini vurguladı.

Dünya çapındaki hava sıcaklıklarının 2025 yılı Ocak ayından itibaren 1,7 derecelik artışın azaldığını çizen Arıak, "40 canlı türün başlangıcında, don, kuraklık, hastalık, organik olmama sorunları. Değişim ve dönüşüme giremediğimiz zaman yok" dedi.

Sermayeye ulaşım yolunun sürdürülebilirlik raporlarından geçiyor

Türkiye'nin sağlıklın dış kaynaklarına bağlı olarak vurgulayan Arıak şöyle özetledi: "Sermayemiz zayıf, uzun vadeli ve düşük ödeme fonlara erişmemiz gerekiyor. Zengin pazarlara ihracat yapacaksak sürdürülebilirlik etiketli ürünleri üretmeye var. Bunun yolu da sürdürülebilirlik raporlarımızın elde edilmesi sürüyor. Firmalarımızın sürdürülebilirlik raporlarına odaklanmaları çoğaltılması sağlandı."

EİB'in 2024 sürdürülebilirlik karnesi

Ege İhracatçı Birlikleri'nin atık yönetimi konusunda, 2024 yılındaki tehlikez atık miktarında 2023 yılı karşılaştırması yüzde 5,8'lik bir düşüş yaşadı.

EİB'nin toplam atık miktarında ise yüzde 8,4 oranında bir azalma gerçekleşti.

ERP sisteminin kurulumuyla birleştirmenin dijital olarak gerçekleştirilmesi, kağıt tüketiminde önemli bir tasarruf sağlar.

EİB'in araç yakıt tüketimlerinden oluşan emisyon miktarlarına karşı, 2024 yılında 2023 yılına göre yüzde 3 oranında bir artış gözlemlendi.

2024 yılında elektrik tüketimine bağlı olarak oluşan karbon ayak izi değeri 2023 yılına göre yüzde 4'lük bir artış gösterdi. Söz konusu artışta, EİB'de gerçekleşen eğitim, seminer, çalıştay gibi etkinlikler etkili oldu.

EİB'de iş amaçlı seyahatleri göz önünde bulundurularak hesaplanan emisyonlarda satın alınan uçağın şarj edilmesi ve kiralanan araçlara ait veriler esas alındı. 2023 yılında bin 102 yurt içi uçuş, 697 yurt içi uçuş sırasında, 2024 yılında yurt içi uçuş 876'ya, yurt dışı uçuş ise 511'e geriledi. Yurt içi ve yurt uçuşlarından kaynaklanan emisyon toplam emisyon değerleri 2023 yılında 495,5 ton CO2-e, 2024 yılında ise 399,4 ton CO2-e düştü.

Emisyonlar azaltacak

Ege İhracatçı Birlikleri (EİB), iklim değişikliğiyle mücadele çerçevesinde faaliyetlerinden kaynaklanan etkiler en aza indirmeyi ve sürekli olarak tüketmeyi hedeflemek için emisyonlarının azaltılması amacıyla, şirket araçlarının yenilenmesi durumunda düşük emisyon salınımına sahip modeller tercih edilecek.

Emisyonların azaltılması kapsamında, elektrik tüketiminin azaltılmasına yönelik uygulamaların geliştirilmesi planlanıyor. Mesai dışında gereksiz aydınlatmaların kapatılması, klima ve elektronik cihazların yenilenmesi enerji verimliliği yüksek modellerin tercih edilmesi tercih edilecektir.

Emisyonlarının azaltılması amacıyla, yurt içi kısa mesafeli toplu seyahatlerde hava yolu yerine şirket araçlarının kullanımı teşvik edilecek, görevlendirilecek personel sayısı asgari düzeyde tutulacak ve çevrimiçi katılım imkanı eğitim, seminer ve toplantılara uzaktan erişime erişim sağlanacak. Atık başarının en aza indirilmesi hedef doğrultusunda, kağıt tüketimi ve az indirme amacıyla dijital uygulamalara ağırlık verilecek. Tek kablo plastiklerin beslenme düzenine yönelik düzenlemeler yayılacak ve arızalı elektronik cihazların tamir edilerek yeniden kullanılması sağlanacak.

EİB'den 2025 yılı için sürdürülebilirlik tutarlılıkları

1.    Birliklerimiz genel kurullarında her yıl, dijital olarak alınan evrak sayılarının bir önceki yıla göre %15 oranında artması, kağıt kullanımı ve teslimat süreçlerinden kaynaklanan karbon ayak izinin azaltılmasına katkı sağlanması.

2.    EİB Yapay zeka modülünün chatbot ve sanal asistan kısmının 2025 yılında devreye alınması.

3.    Birliğimiz etkinliklerinde kullanılan basılı yerlerdeki dijital uluslar arası toplantılar.

4.    Birliğimiz dağınık sektör kurulu toplantısı karar tutanaklarının 2025 yılında, tüm yönetim kurulu toplantısı karar tutanaklarının ise üç yıl içerisinde elektronik imzaya tutulması

5.    İkiz dönüşüm kapsamında başvurulan uluslararası ve ulusal proje sayılarında %10 artış sağlanıyor.

6.    B2B Pazaryeri modeliyle, ihracatçılarımızı hedef ülke alıcıları ve hammadde tedarikçileriyle eib.liyiz, Ege Zonegibi dijital platformlar üzerinden buluşturmayı, etkin ve sürdürülebilir bir ihracat ağının kurulması.

7.    EİB Cinsiyet Eşitliği Bildirgesi Yayını.