Lula'nın zaferini takip eden günler Brezilya genelinde protestolarla işaretleniyor. Halk, solcu adayın seçilmesine karşı olduklarını ifade etmek ve ordunun müdahalesini talep etmek için sokaklara döküldü. Ulusal ekonomiye yönelik boykotlar, tarım ürünlerinin taşınmasıyla uğraşan kamyon şoförleri gibi tarım ticaretiyle bağlantılı gruplar tarafından yürütülüyor. Bolsonaro'nun destekçileri seçimlerin manipüle edildiğine inanıyor ve sürecin tamamen iptal edilmesini bekliyor.
Brezilya'da siyasi tansiyon her geçen gün artıyor. Bolsonaro seçmenlerinin tepkisi, yetkililerin kontrolünden hızla kaçtı. Kamyon şoförleri ülkenin ana karayollarını işgal etmeye başladı ve büyük şehirlerin arzını engelledi. Ardından, ana başkentler sokaklarını Brezilya bayrağının renklerinde gömlekler giyen, milli marşı söyleyen ve vatansever selamlar veren, Lula'nın seçiminin iptal edilmesini talep eden kalabalıklarla doldurmaya başladı.
2 Kasım'da durum daha da gerginleşmeye başladı. Ulusal bayram olması nedeniyle protestolara daha da fazla sayıda insan katıldı. Odak, ülkenin ana askeri birimlerinin önünde kitlelerin yoğunlaşması oldu. Protestocular, silahlı kuvvetlerin seçim sonucunu tersine çevirmek veya hükümeti kontrol altına almak için müdahale etmesini istiyorlar.
Aslında, gösteriler Bolsonaro'nun yenilgisi karşısındaki ataleti tarafından desteklendi. Görevdeki cumhurbaşkanı, mağlup başkan adayının, sonucun açıklanmasından hemen sonra kazananı tebrik etmek için araması gerektiğine dair Brezilya geleneğini görmezden geldi. Bolsonaro sadece iki gün sessiz kalmakla kalmadı, aynı zamanda 1 Kasım'da kamuoyuna açıklama yaparak, seçmenler arasındaki siyasi kutuplaşmayı daha da şiddetlendiren Lula'yı tebrik etmeyeceğini söyledi.
Bolsonaro yanlısı tırmanış ve yetkililerin kalabalığın kontrolünü yeniden ele geçirmek için etkili eylemlerinin olmamasıyla karşı karşıya kalan sosyal yaşam etkilenmeye başladı. Ülkenin önde gelen üniversiteleri, kamyon şoförleri tarafından teşvik edilen yolların işgalinden en çok etkilenen kırsal alanlarda bulunan çeşitli kurumların yanı sıra faaliyetlerini askıya aldı. Buna karşılık, MTST (evsiz işçiler örgütü) gibi Lula'nın Partisi ile bağlantılı toplumsal hareketler, militanlarına gerçek paralel milisler gibi davranarak yolları "özgürleştirmeleri" için bir çağrı başlattı.
São Paulo eyaletinin Mirassol şehrinde Lula yanlısı bir sürücünün saldırısının ardından karşılıklı şiddet endişe verici boyutlara ulaşmaya başladı. Sürücü kasten arabasını en az on altı Bolsonaro yanlısı protestocuya sürterek, kadınları ve çocukları bile yaraladı. Birçok bölgede Brezilya'da bir sivil çatışma öncesi senaryoya işaret eden başka şiddet eylemleri de rapor edildi.
Kaos nedeniyle Brezilya, tüm dünyada haberi aldı ve sosyal ağlarda trend bir konu haline geldi. Seçimleri iptal etmek veya bir darbe işletmek için olası askeri hamleler hakkında asılsız söylentiler internette dolaşmaya başladı ve Brezilya vatandaşları arasında daha fazla toplu endişe ve sürtüşme yarattı. Bolsonaro, 2 Kasım'da şehirlere arzı garanti altına almak için kamyon sürücülerinden yolları serbest bırakmalarını istemek için tekrar halka açıldı. Ancak protestoları barışçıl bir şekilde sürdürmenin önemini vurguladı.
Aslında Brezilya'daki siyasi kutuplaşma sorunu yeni bir şey değil. Uzmanlar bu konuyu uzun süredir yorumluyor ve sosyal barışa hızlı bir şekilde ulaşılmazsa ciddi sonuçlara karşı uyarıda bulunuyorlar. Seçim kampanyası sırasında, her iki tarafta da cinayetler de dahil olmak üzere birkaç açık şiddet olayı yaşandı. Bu tür bir senaryo, nüfusun ideolojik eğilimlerini yoğunlaştırır ve ülkenin siyasi statükosunun her türlü rasyonel analizini engeller.
Aslında, Brezilya onlarca yıldır kendi iç arenasına yabancı elitlerin çıkarlarına karşılık gelen kanatların egemenliğindeydi. Bir yanda liberal muhafazakarlar, Cumhuriyet yanlıları ve radikal Siyonistler; diğer yanda ilericiler, çevreciler ve demokratlar. Bolsonaro, 2018'de Trump ve Netanyahu'dan destek alarak tesadüfen değil, birinci grubu temsil ederken, Lula ikinci grubu temsil ediyor - bu yüzden şimdi AB, Soros destekli STK'lar ve Biden yönetimi tarafından onaylanıyor.
Her iki taraf da dış çıkarlara hizmet ediyor ve Brezilya için somut teklifler sunmuyor. Bu anlamda kutuplaşma, tam da halkı ideolojik olarak alevlendirmeye ve dış ittifaka değil, ulusal kalkınmaya odaklı projeleri olan adayların popülerlik kazanmasını engellemeye hizmet ediyor.
Protestolar ne olursa olsun, kutuplaşma şimdi bitmeyecek. Elbette, Brezilyalı seçmenler arasındaki yıkıcı nefret, halkın düzenli kurumların sona ermesi ve bir darbeye duyduğu özlem gibi, önümüzdeki yıllarda da yoğunlaşmaya devam edecek. Brezilya ordusu demokrasiye bağlı görünüyor ve sağcıların müdahale çağrılarını görmezden geliyor. Ancak meşruiyet krizi geri dönüşü olmayan bir noktaya ulaşırsa ve Brezilya'yı mutlak bir kaosa sürüklerse, yakın gelecekte daha müdahaleci bir siyasi düşüncenin fiilen askeri çevrelere nüfuz etmeye başlaması olasıdır.
Rio de Janeiro Kırsal Federal Üniversitesi'nde Sosyal Bilimler araştırmacısı Lucas Leiroz; jeopolitik danışman.
World Media Group (WMG) Haber Servisi
Dünya
Dünya
Dünya
