Bilgiyi Yorumlama Ve Analiz Etme

ÖSYM bu yıl da müfredat dışına çıkmadı, ancak 'bilgiyi yorumla' diyen sorularla fark yaratan öğrencileri seçti. Matematik işlem hızını, coğrafya harita becerisini, edebiyat ise nokta atışı bilgiyi ölçtü.

39 yıldır binlerce öğrenciyi en başarılı üniversitelere yerleştiren okulların başında gelen GEN Eğitim Kurumları Bölüm Başkanlarının, Alan Yeterlilik Testi’ne (AYT) ilişkin detaylı değerlendirmeleri şöyle; “2025 AYT sınavı, müfredata bağlı kalınarak hazırlanan ancak yüzeysel bilgiden çok derinlemesine kavrayış, çok yönlü düşünme ve disiplinler arası ilişki kurma becerisini ölçmeye yönelik sorularıyla; öğrencilerin yalnızca bilgi düzeyini değil, analitik düşünme, yorumlama ve işlem yeteneğini de sınayan seçici bir sınav olmuştur.”

MATEMATİK SORULARI BELİRLEYİCİ OLDU

2025 AYT Matematik sınavına konu-soru dağılımı olarak bakıldığında geçen yıl ile ile benzerlik göstermektedir. Sorular analiz edildiğinde bazı soruların kolaylıkla yapılabildiği ama çoğu sorunun birden fazla kazanıma yer vererek öğrencinin konular arasındaki bağlantıyı kuran, bilgi ve işlem yeteneğini ölçen sorular mevcuttur. ÖSYM’nin her sene sorduğu kazanım ve soru tiplerine bu sene de yer verildiği gözlenmektedir. Bazı soruların işlem olarak uzun olduğu ve sorular içerisinde dikkat edilmesi gereken detaylar yer aldığı görülmektedir.

Geometri kısmında ise bizi yine analitik düşünme becerisinin bilgi ve işlem ile birleştiği soru kalıpları karşılamaktadır.

Genel olarak orta düzeyde soruların yer aldığı ama belirleyici düzeyde soruların da olduğu bir sınav olmuştur.

FİZİKTE HEM BİLGİ HEM KAVRAM HEM DE PÜF NOKTALARA HAKİMİYET ÖLÇÜLDÜ

2025 AYT Fizik sınavında konu dağılımı olarak 11 ve 12. sınıf müfredatından eşit soru dağılımı yapıldığını görmekteyiz. 11. sınıf müfredatında genel başlık olarak verilen kuvvet ve hareket ünitesinden 4 soru ile karşılaşırken elektrik ve manyetizma ünitesinden 3 soru gördük. 12. sınıf müfredatından sorulan soruların neredeyse hepsi farklı konuları içeriyor. Her sene mutlaka soru gelen düzgün çembersel hareket ve basit harmonik hareket konusu ile birlikte son yıllarda hep karşılaştığımız modern fiziğin teknolojideki uygulamaları konularından bu sene de soru vardı. Sorular öğrencileri hem bilgi, hem kavrama, hem de püf noktalara hakim olma konusunda ölçen tarzda hazırlanmıştı. Formülleri bilmenin yani sıra kavramsal olarak yorumlayabilme yeteneği gerektiriyordu. İşlem yaparak çözülecek sadece iki soru vardı. Genel bir değerlendirme yapacak olursak seviye olarak bu sınavın orta zorlukta bir sınav olduğunu söyleyebiliriz.

KİMYADA BİLGİ BİRİKİMİ SORGULANDI

2025 AYT Kimya soruları konu dağılımı: 11. sınıf MEB müfredatından atomun kuantum modeli, gaz yasası, çözeltilerde derişim, entalpi, kimyasal tepkimelerde hız, çözünürlük dengesi, Dengeye etki eden faktörlerden soru sorulurken 12. sınıf MEB müfredatından elektrokimyasal pil, elektroliz organik kimyaya giriş ve organik bileşikler konularından sorular sorulmuştur. Bu sene diğer yıllardan farklı bir soru dağılımı yapılarak 12. sınıf müfredatından 5 yerine 6 soru sorulmuştur. Hem işlem, hem yoruma dayalı soruların yer aldığı bilgi birikiminin sorgulandığı, öğrencileri çok ayrıntıda boğmayan ölçücü nitelikte bir sınav olmuştur. Soruların genel itibarıyla geçen senelere göre zorluk seviyesi biraz daha hafifletilmiş olduğu, düzenli çalışan öğrencilerin zorlanmadan yapabileceği düzeyde olduğu adaylar tarafından belirtilmiştir.

BİYOLOJİDE AYIRT EDİCİ VE ELEYİCİ SORULAR VARDI

2025 AYT Biyoloji branşında orta-zor denebilecek seviyede sorular soruldu. Sorular, 11. sınıf ve 12. sınıf konuları açısından nispeten dengeli dağılım göstermektedir. İnsan fizyolojisi ünitesinden 5 soru sorulmuştur ve hepsi konuya tamamen hakim olmayı gerektiren net sorular olmuştur. Davranış- Mimikri sorusu ise genel olarak ÖSYM tarafından ihmal edilen bir konu olup sürpriz ve ayırt edici olmuş. Genel olarak sorularda yüzeysel bilginin yeterli olmadığı, öğrencinin bilgiyi işlemesi ve çıkarım yapmasının beklendiği görülüyor. Şekil, grafik, deney ve öncül yorumlama sorularının ön planda olduğunu görüyoruz. Geçen yıla göre daha ayırt edici ve eleyici soruların olduğu bir sınav olduğunu söyleyebiliriz.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATTA YAZAR-ESER BİLGİSİ İYİ OLANLAR NETLERİNİ ARTIRDI

2025 AYT sınavının orta zorlukta olduğunu görmekteyiz. Eleyici birkaç soruya yer verilmiştir. Soruların geneli itibariyle edebiyatın bilinen, nokta atışı yazar ve eserlerinden seçildiğini görüyoruz. AYT sınavı için yazar-eser bilgisi olan öğrencilerin rahatlıkla yapabileceği düzeyde demek mümkün. ÖSYM’nin sevdiği soru tiplerinden biri olan eser karakterleri üzerinden yazar-eser bulmaya dayalı soru tipine bu sene de yer verildiğini, söz sanatları ünitesinden gelen sorunun yine kolay denebilecek düzeyde geldiğini görüyoruz. Cumhuriyet döneminden yine döneme damga vurmuş isimlerden soru geldiğini, öğrencileri zorlayacak sanatçıların sorulmadığını, Edebi akımlardan çıkan sorunun da yine öğrencileri çok zorlamayacak düzeyde geldiğini görüyoruz. Bunlarla birlikte her sene olduğu gibi anlama dayalı paragraf sorularından 7 tane olması, öğrencilerin netlerini arttırabileceği bir alan yaratmıştır.

TEMEL TARİH BİLGİSİNE SAHİP OLANLAR ZORLANMADI

AYT’de Edebiyat-Sosyal alanında 10 adet, Sosyal 2 alanında 11 adet Tarih sorusu bulunmaktadır. Eşit ağırlık öğrencilerimizin sorumlu olduğu 10 adet tarih sorusunun konu dağılımın geçtiğimiz yıllardaki sınavlarla uyumlu geldiğini görmekteyiz. İlk Çağ Uygarlıkları, İslamiyet Öncesi Türk Tarihi, İslam tarihi, Türk-İslam devletleri, Osmanlı Tarihi, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konularından soruların müfredata uyumlu bir şekilde hazırlandığını görmekteyiz. Soruların çoğunluğu bilgi odaklıydı. Öğrencilerin temel tarih bilgisine sahip olması çok önemliydi. Kronolojik düşünme becerisi gerektiren soruların yanında, neden sonuç ilişkisi kurabilen kavramlara hakim olabilen öğrencilerin tarih branşında başarılı olabileceği bir sınavdı.

Sözel bölümden hazırlanan öğrenciler için sınav sorularının müfredata uyumlu geldiğini görmekteyiz. Ancak Edebiyat-Sosyal alanındaki Tarih sorularına göre daha zorlayıcıydı diyebiliriz. Sosyal 2 alanındaki Tarih sorularını temel Tarih bilgisine oldukça hakim, sınava iyi hazırlanmış, kronolojik düşünme yeteneğini geliştirmiş, anlam ve kavram bilgisi konusunda kendini geliştiren öğrencilerin daha iyi yapabileceğini söyleyebiliriz.

COĞRAFYADA HARİTA SORULARI ELEYİCİ OLDU

2025 AYT Sosyal Bilimler 1 Coğrafya sınavında bulunan 6 soruyu incelediğimizde ÖSYM’nin Coğrafya dersinde harita bilgisine verdiği önemi net bir şekilde görebiliriz. Ağırlıklı olarak harita sorularının bulunduğu bu sınavımızda; İnka medeniyeti ile ilgili sorunun eleyici olduğunu net bir şekilde söyleyebiliriz. Yine dini fonksiyona sahip şehir ve deniz ticaretini konu alan kanal sorusu da net bilgi gerektiren sorulardandı. Sınav orta-zor derecesine yakın olmakla beraber harita okuma becerisi yüksek öğrencilerimizin daha başarılı bir sınav geçirmiş olması olası görünüyor. Uzun yıllar sonra nüfus ile ilgili soru gelmemiş olması da önemli detaylardan birisi.

2025 AYT Sosyal Bilimler 2 Coğrafya sınavında ise daha orta düzeyde ve dengeli bir konu dağılımı olduğunu söyleyebiliriz. 11. Sınıf müfredatının yoğunlukta olduğunu da söylemek mümkün. Kültür, Ülkelerin gelişmişlik düzeyi, Unesco kültürel mirasında yer alan varlıklar, orman ürünleri üretim bölgeleri ve üretim dağıtım tüketim konuları 11. Sınıf müfredatına ait soruların olduğu konularımızdan bazıları. Harita soruları yine eleyici özelliği yüksek sorular arasında yer almaktaydı. Sosyal bilimler 1 sınavına nazaran bu sınavda nüfus sorularına yer verilmiştir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ SORULARINDAN EZBERDEN ÇOK KAVRAYARAK ÖĞRENENLER KAZANDI

2025 Yüksek Öğretim Kurumları kapsamında AYT’de yer alan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi soruları, önceki yıllara göre daha fazla kavramsal derinlik ve bilgi düzeyi gerektirmektedir. Bu yıl ki soruların da hem bilgi hem yorum yeteneğini ölçmeye yönelik hazırlandığını gözlemliyoruz. Sınav, Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına uygun içerikte hazırlanmış olup, müfredata hakim olan öğrencilerin başarılı olabileceği şekilde yapılandırılmış. Sınavın ayırt edici sorularının özellikle tasavvuf kavramları ve dini düşünce ekolleriyle ilgili olduğu gözlemleniyor. Bu durum, öğrencilerin ezberden çok kavrayarak öğrenmeye ve yorumlamaya dayalı bir hazırlık sürecine ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor.