AC Motor Seçimi

OMEC AC Motorlarında Sırası ile, IP Koruma Sınıfları, Soğutma Biçimleri, Yapı Şekilleri ve Gövde Büyüklüklerinin Açıklamaları:

Bu yazımızda, alçak gerilim Omec ac motorlarının, endüstrinin çeşitli kollarındaki kullanımları esnasında içerdikleri IP koruma sınıflarını, genel soğutma metodlarını, yapı şekillerini ve gövde büyüklüklerini açıklayacağız. Buna ek olarak, alçak gerilim ac motor seçiminde dikkat edilmesi gereken temel teknik kriterleri madde madde irdeleyeceğiz.

Koruma Sınıfı,  IP Derecesinin Genel Anlamı

International Protection orijinal ismi uluslararası koruma olarak ifade edilmektedir. Bu iki harfi hemen iki rakam takip etmektedir. Bu rakamlardan ilki katı cisimleri ifade ederken, ikincisi suyu ifade etmektedir. Gerek katı cisimleri ifade eden ilk rakam, gerekse de suyu ifade eden ikinci rakam “mutlak değer” olarak arttıkça, motorun da genel anlamdaki dış etkenlere karşı korumasının artmakta olduğu anlaşılmaktadır.

Örnegin IP55 koruma, IP54 korumaya oranla suya karşı bir derece daha yüksek koruma içermektedir. Yine aynı mantıkla, IP65 koruma da IP55 korumaya oranla katı cisimlere karşı bir bir derece daha yüksek korumaya sahiptir. Omec’te IP68 korumaya kadar özel tasarim elektrik motoru imalati üretim kapsamı dahilindedir.

IP55 koruma ne anlama gelmektedir?

•   Fiziki temasa karşı tam koruma
•   Yabancı katı cisimlere karşı tam koruma ( toz partikülleri dahil )  
•   Her yönden gelen su püskürtmelerine karşı koruma

IP23 koruma ne anlama gelmektedir?  

•   Fiziki temasa karşı koruma
•   Yabancı katı cisimlere karşı koruma  (12 mm’den daha büyük partiküller )
•   Düşeye 60° açı ile gelen su püskürtmelerine karşı koruma

Sanayide birbirinden farklı sektörlerde, birbirinden farklı uygulamalarda, işletmecilerin ihtiyaclarina göre uygun yapı ve koruma şeklinde Omec ac motorlarımızı imal edip kullanıcıların hizmetine sunabiliyoruz. Özellikle suya karşı ek korumanın arandığı denizcilik sektörüne, ozellikle de gemilerde güverte üstü/altı, sintine, tersane, liman vinçleri gibi uygulamalara özel olarak suya karşı yüksek koruma içeren Omec ac motorlarımızı en uygun çözümler halinde müşterilerimizin en yüksek performanslı kullanımına sunabiliyoruz. Yanısıra katı cisimlerde (min. ebatlardaki/oranlardaki toz partikülleri dikkate alınarak) ihtiyaç duyulan yüksek korumalara cevap verebilecek uluslararası koruma sınıflarına sahip Omec ac motorlarımızı, yine hassas uygulamaları arayan tüm müşterilerimizin hizmetine sunabiliyoruz.

Soğutma Şekilleri, Genel Soğutma Metodları

IC411 Tip Soğutma Şekli, TEFC, Tam kapalı, gövde yüzeyi soğutmalı IEC Normuna uygun olarak tum Omec ac motorlarimizda standart sogutma bicimidir.

IC416 Tip Soğutma Şekli, Tam kapalı, gövde yüzeyi soğutmalı, harici soğutma fan tertibatlı

IEC Normuna uygun olarak, arzu edildiginde Omec ac motor urun ailemizde mevcuttur.

IC01 Tip Soğutma Şekli, Doğal soğutmalı, açık gövde motorlar ihtiyac duyuldugunda, Omec ac motor ailemizde mevcuttur.

IC410 Tip Soğutma Şekli, Pervanesiz motorlar, ihtiyac duyulmasi halinde, Omec ac motor urun ailemizde mevcuttur.

IC611 Tip Soğutma Şekli, Isi degisimli motorlar, ihtiyac duyulmasi halinde, Orta Gerilim Omec ac motorlari ailemizde mevcuttur.

Motor Yapı Şekilleri

Alçak Gerilim Omec ac motorlari, sanayinin çeşitli kollarındaki uygulamaların gerektirdiği tüm elektrik motoru - iş makinası bağlantı şekillerine cevap verebilecek yapıda inşa tipi çeşitliliğine sahiptir. Müşterilerimizden gelen teknik talepler doğrultusunda, en uygun yapi inşa şeklinde motorlarımızı uretip uygulamanin ihtiyacina sunabilmekteyiz.

En çok uretilip satışlarını gerçekleştirdiğimiz Omec ac motorlarımızdaki yapı insa şekillerine örnek olarak sırasıyla IMB3-Ayaklı yapıyı, IMB5-Flanşlı yapiyi ve IMV1-Flanşlı ve Kanopili yapıyı gösterebiliriz. Ayrıca makina imalatı sektöründe genellikle tercih edilen IMB14-Flanşlı yapı da en çok uretip satışını gerçekleştirdiğimiz motor yapi inşa tiplerimizdendir. Asagidaki gorsel, bir konveyor bant uygulamasına örnektir. Elektrik motoru, disli kutuya direkt olarak baglanmistir.

Aşağıda birbirinden farklı Omec ac motor yapi inşa şekillerimiz gösterilmektedir.   

En çok dikkat edilmesi gereken noktalardan biri;  flanşlı istenilip düşey düzlemde çalışacak olan motorlarda, mil yonunun yukarı veya aşağı yönlerden hangisine doğru oldugunun doğru şekilde analiz edilmesidir. Gerektiğinde koruyucu şemsiye(kanopi) uygulamada soz konusu elektrik motoruna eklenmelidir. Konuya yonelik tum detaylar, guncel Omec motor katalogumuzda detaylıca anlatilmaktadir. www.omecmotors.com

Motor Gövde Büyüklüğü

Asagidaki gorsel, motor gövde büyüklügunun, mil yüksekliginin ne anlama geldiğini anlatmaktadır. Elektrik motoru gövdesinden alınabilecek motor mil cikis gücü, IEC normlarına uygun olarak kataloglarda belirtilir. Motorun gövdesi büyüdükçe gerek milinden iş makinasına vereceği kW mil gücu ve gerekse de çalışma verimi değerleri yükselmektedir.  Ornegin, 180M gövdede 18,5kW mil çıkış gücü verebilen 4-kutuplu(1500rpm) bir Omec ac motor, aynı mil cikis gücünu bir alt gövde büyüklüğü olarak 160 gövdeden de verebilmektedir. Bu tip elektrik motorlari literatürde “kompakt gövde motorlar” veya “arttırılmış güçlü” motorlar olarak adlandırılmaktadır. Bu tip motor seçimleri, çoğunlukla işletmelerdeki motor yedeklemesi sırasındaki, iş makinesinin bulunduğu ortamdaki mekanik boyutların darlığından ve yeni motorun da bu dar alana sığabilme mecburiyetinden kaynaklanabilmektedir.

AC Motor Seçiminde İzlenmesi Gerekli Olan Genel Metodoloji:

İhtiyaca uygun doğru elektriksel ve mekanik özelliklere sahip bir elektrik motorunu seçebilmek için izlememiz gerekli olan adımları burada sıra ile maddelemek istiyoruz.

Unutulmamalıdır ki, bir işletmede tam performans ile çalışıp iş makinesini en dogru noktada tahrik edebilen bir elektrik motoru, müşterinin ihtiyacının en başından doğru tespit edilmesi ve buna uygun elektrik motorunun seçilip uretilmesi ve hizmete sunulması ile mümkün olabilmektedir.

Asagidaki gorsel, bir pompa uygulamasına örnektir. Elektrik motoru, iş makinesine direkt olarak kaplin vasitasiyla baglanmistir.

Endüstride elektrik motorlarınin en çok kullanılmakta olduğu başlıca uygulama ve en basta gelen sektorlere örnek vermemiz gerekirse, kompresör, fan ve pompa uygulamaları, disli kutusu uygulamaları, konveyor bant ve vinc uygulamalari, arıtma teknolojileri, paketleme ve ambalaj sektörü, demir ve celik endustrisi, kagit ve cimento sektorlerini ornek gosterebiliriz.  

Tüm bu sektörlerdeki uygulamaların ana tahrik ürünü olan elektrik motorlarını doğru biçimde seçip tasarlayabilmemiz, sistemin genel calisma performansı açısından onemlidir.

Şimdi ornek bir uygulamaya cevap vermesi beklenen bir elektrik motorunun en bastan itibaren teknik olarak seçilmesindeki adımları tek tek sıra ile inceleyelim, göz önünde tutmamız gereken tüm teknik noktaların neler olduğunu asagida maddeleyelim.

1-     Motorun çalışacağı şebeke değerleri: besleme gerilimi, faz sayısı ve şebeke frekansı. (Örneğin 3AC 50Hz 400V şebeke değeri veya 3AC 60Hz 380V sebeke degeri gibi)

2-     Motorun çalışacağı düzen, elektrik motoru enerjilendiği vakit, sürekli mi yoksa kesintili mi çalışacaktır. (farklı çalışma rejimleri, S1….S9)

3-     Motorun sahip olması istenilen koruma sınıfı: Dış etkilere karşı IP koruma sınıfı.

4-     Motor kutup sayısı: Motor kaç kutuplu/devir(rpm) değerinde olacaktır sorusunun yanitinin ogrenilmesi.

5-     Motor Anma Gücü: Elektrik motorunun mil çıkışından kaç kW’lik gücün talep edildigi(bu durum mekanik olarak iş makinesinin ne kadar kW’ lık bir güce ihtiyaç duyduğu ana fikrinden yola çıkılarak bulunur)

6-     Motor Yapı Insa Şekli: Elektrik motorunun sahada is makinesine baglantisinda kurulacağı yapı inşa şekli.

7-     Ortam Fiziki Şartları: Elektrik motorunun çalışacağı ortam sıcaklık değeri(derece C), ortam yüksekliği(m), burdan olusabilecek olası bir motor mil çıkış gücü düşüşunun dikkate alinarak motorun hesaplanması.

8-     Bu veriler isiginda, uygun gövde büyüklüğündeki elektrik motorunun saptanmasi

9-     Elektrik motorunun en uygun soğutma sınıfının seçilmesi, varsa istenilen özel boya isteğine göre tasarlanmasi.

10-  Elektrik motorunun şebeke üzerinden veya inverter(frekans çevirici) üzerinden çalışacağı bilgisinin net biçimde alinmasi ve son hali ile tüm maddeler doğrultusunda uygulamaya yönelik spesifik elektrik motorunun tüm detayları ile seçilmesi ve imalat planına alınmasıdır.

 Asagidaki gorsel, Omec Motorun alcak gerilim elektrik motorlarindaki verimsel cesitlilikler bakimindan uretim ailesini gostermektedir.

 YAZAR: ALKAN DEMİRCİOĞLU ( OMEC MOTORS TÜRKİYE ÜLKE MÜDÜRÜ)