ABD'nin Pakistan'la ilgili sızdırdığı telgraf bir modele uyuyor

Pakistan'ın eski Başbakanı İmran Han yolsuzluktan suçlu bulunarak üç yıl hapis cezasına çarptırıldı ve tutuklandı. 2022 yılında, anayasal bir krizin ortasında, 10 Nisan güvensizlik önergesinin ardından görevden alındı. Aynı yılın Ağustos ayında, yargıyı ve polisi yakın yardımcısını gözaltına almak ve işkence yapmakla suçladıktan sonra, İmran Han İslamabad'da devlet yetkililerine karşı tehditlerde bulunduğu iddiasıyla terörle mücadele yasalarıyla suçlandı. Bu yıl 9 Mayıs'ta paramiliter güçler tarafından tutuklandı ve bu ülke çapında protestolara yol açtı.

Khan her zaman Pakistan ordusunu 2022'de görevden alınmasında rol oynamakla suçladı ve bir kez daha öfkelenen takipçileri, son cezasının tarafsız olmaktan uzak olduğunu iddia ediyor. Yangına körükle gitmek gerekirse, güvensizlik önergesinden bir ay önce ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 7 Mart 2022'de İslamabad'ı, Rusya-Ukrayna çatışmasındaki tarafsız tutumu nedeniyle Han'ı başbakanlıktan azletmeye teşvik ettiği ortaya çıktı. Han'ın görevden alınmasının ardından bu tutum gerçekten de tersine döndü.

Intercept tarafından ele geçirilen gizli bir Pakistan diplomatik telgrafı (bir "şifre" olarak adlandırılmaktadır), dönemin Pakistan'ın ABD Büyükelçisi Asad Majeed Khan ile aralarında Güney ve Orta Asya İşleri Bürosu'ndan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Donald Lu'nun da bulunduğu Amerikan Dışişleri Bakanlığı yetkilileri arasındaki görüşmeyi ele almaktadır. ABD yetkilileri ile Pakistan Büyükelçisi arasındaki görüşme, Pakistan'ın eski Başbakan destekçileri ile ülkenin ordusu arasındaki güç mücadelesi bağlamında uzun süredir spekülasyon ve tartışma konusu olmuştu.

Sızdırılan telgrafa göre Lu görüşme sırasında şunları söyledi: "Buradaki ve Avrupa'daki insanlar Pakistan'ın (Ukrayna konusunda) neden bu kadar agresif bir şekilde tarafsız bir tutum sergilediği konusunda oldukça endişeliler." Lu sözlerine şöyle devam etti: "Sanırım Başbakan'a karşı yapılan güvensizlik oylaması başarılı olursa Washington'da her şey affedilecek çünkü Rusya ziyareti Başbakan'ın bir kararı olarak görülüyor." "Aksi takdirde," diye devam etti: Pakistan'ın ABD ve Avrupalı güçler tarafından "tecrit" edilebileceğini de sözlerine ekleyerek, "Önümüzdeki sürecin zor olacağını düşünüyorum" dedi.

Toplantıdan bir gün önce Khan temel olarak bağlantısız bir duruş ve egemen pragmatizm çağrısında bulundu. Şöyle dedi: "Biz Rusya'nın dostuyuz ve aynı zamanda ABD'nin de dostuyuz. Çin ve Avrupa'nın da dostuyuz. Biz herhangi bir ittifakın parçası değiliz." Aynı vesileyle, retorik olarak Batılı güçlere hitaben şöyle sordu: "Bizim hakkımızda ne düşünüyorsunuz? Sizin köleniz olduğumuzu ve bizden ne isterseniz yapacağımızı mı?"

Belge temel olarak, Pakistan'daki krizin kızıştığı bir dönemde Washington'un İslamabad'a özellikle güvensizlik önergesi vermesi için baskı yaptığını ve ülkeyi izolasyonla tehdit ettiğini gösteriyor. Şimdiye kadar bu baskının Pakistanlı siyasi elitlerin gözünde ne kadar ağırlık taşıdığı konusunda sadece spekülasyon yapılabilir. Bir miktar taşıdığını varsaymak çok da abartılı olmaz.

Donald Lu'nun inanılmaz derecede kibirli tonu ("Washington'da her şey affedilecek") ABD'li diplomat Victoria Nuland'ın 2014 yılında ABD'nin Ukrayna Büyükelçisi Geoffrey Pyatt ile yaptığı ve sızdırılan meşhur telefon görüşmesini hatırlatıyor. Bu konuşma sırasında Nuland, Avrupa Birliği'ne küçümseyici bir şekilde atıfta bulunmak için F-kelimesini kullanıyor. Eğer 2014'teki bu sızıntı Washington'un Atlantik ötesindeki Avrupalı müttefiklerine yönelik tutumunu ortaya koyduysa (ki bu tutum pek de değişmişe benzemiyor), ABD'nin Pakistan'a ve dünyanın geri kalanına nasıl baktığını ancak hayal edebiliriz. Washington'un en sadık müttefiklerine ihanet etme konusunda iyi bilinen bir sicili var elbette.

Şubat 2022'de başlayan Ukrayna'daki Rus askeri harekatını kınasak bile, en azından bunun "kışkırtılmamış" bir saldırı olmaktan çok, ABD'nin büyük rol oynadığı sınır gerginliklerini de içeren sürtüşmelerin tırmanmasının bir sonucu olduğu gerçeğini kabul etmeliyiz. Ukrayna 2014'ten beri bir iç savaşın içindeydi ve Kiev dokuz yıldır Donbass bölgesini bombalıyor ve büyük ölçüde aşırı sağcı Ukrayna milliyetçiliğiyle bağlantılı bir dizi insan hakları ihlali gerçekleştiriyordu.

ABD 2003 yılında uzaktaki Irak'ı işgal etmek için denizi geçtiğinde, ortada ne yakın bir tehlike ne de yakın bir sınır vardı. Amerika'nın işgali meşrulaştırmak için öne sürdüğü temel iddia olan Irak'ın kitle imha silahları hiçbir zaman bulunamadı. Washington 8 yıl boyunca, Orta Doğu ulusunu "demokratikleştirmek" ve "yeniden inşa etmek" için başarısız bir Amerikan girişimi olarak, en başından beri bir ABD Savunma Bakanlığı birimi olarak kurulan ve finanse edilen sözde Koalisyon Geçici Otoritesi (CPA) de dahil olmak üzere yeni sömürgeci bir politika sürdürdü.

Son derece yozlaşmış CPA yönetimi altında, ülkenin yeniden inşası için ayrılan 8 milyar dolardan fazla para ortadan kayboldu ve bugüne kadar da hesabı sorulamadı. Londra'da bulunan bağımsız bir anket kuruluşu olan ORB International'a göre savaş ve Amerikan işgali sonucunda 1 milyona yakın kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. Buna rağmen Washington'u ya da (savaştan büyük kazanç sağlayan) Amerikan şirketlerini yaptırıma tabi tutmak ya da izole etmek için hiçbir uluslararası hareket ortaya çıkmadı. Eski ABD Başkanı George W. Bush bugün bile ABD'de popüler bir konuşmacıdır. Tüm bunlar, bir kez daha, komşu Ukrayna'daki Rus askeri harekatını kınasın ya da kınamasın, en hafif tabirle Batı'nın muazzam derecede ikiyüzlülüğünü göstermektedir. Batılı olmayan pek çok lider de bunu bu şekilde görüyor.

Özetle, kısa süre önce sızdırılan belge, Amerikan "hizipçiliğinin" ve soğuk savaş zihniyetinin bir başka bariz örneğidir - özellikle Küresel Güney'deki potansiyel ortakları ve müttefikleri daha da yabancılaştırabilecek bir yaklaşım.

Yazar:  Uriel Araujo, uluslararası ve etnik çatışmalara odaklanan araştırmacı