Yıllık Enflasyon TÜİK'e göre yüzde 39

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre yıllık enflasyon Mayıs ayında 2021'den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bunda doğalgaz fiyatları için "sıfır fiyat" yönteminin uygulanması etkili oldu.

TÜİK geçen hafta doğal gazın bir aylık ücretsiz kullanımı nedeniyle Mayıs ayı TÜFE hesaplamasını "sıfır fiyat" yöntemiyle uygulayacağını açıklamıştı.

2023 Haziran ve 2024 Mayıs arasındaki TÜFE hesaplamasında 25 metreküpe kadar doğalgaz tüketimi için yapılacak indirimi dikkate alan TÜİK, TÜFE hesaplamasını, 25 metreküpten fazla doğalgaz için ödenen fiyatı esas alarak yapıyor.

Bu değişiklikle birlikte Mayıs ayından itibaren enflasyonda düşüş bekleniyordu. Mayıs ayında doğalgaz fiyatının yansıdığı konut harcamaları kalemi aylık yüzde 13,79 geriledi.

Bunun etkisiyle TÜİK'e göre Mayıs ayı enflasyonu aylık yüzde 0,04, yıllık yüzde 39,59 olarak gerçekleşti ve 2021'den bu yana en düşük seviyeye geriledi.

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAGrup) ise aylık enflasyonu yüzde 7,35, yıllık enflasyonu yüzde 109,01 olarak hesapladı.

Çekirdek enflasyon artmaya devam etti

Manşet enflasyondaki düşüşe karşın çekirdek enflasyonda artış yaşandı.

TÜİK'e göre enerji ve gıda gibi kalemlerin manşet enflasyondan çıkarılmasıyla elde edilen yıllık çekirdek enflasyon yıllık yüzde 46,62 oldu.

TÜİK'in açıklamasına göre bir önceki yılın aynı ayına göre tüketici fiyatları en çok artan kalem yüzde 69'a yakın artışın görüldüğü lokanta ve oteller oldu.

Onu, fiyatları yüzde 67'ye yakın artan sağlık ve yüzde 53'e yakın artan gıda kalemleri izledi.

Bir önceki yılın aynı ayına göre tüketici fiyatı en az artış gösteren ana grup yüzde 19,49 ile giyim ve ayakkabı oldu.

İstanbul Ticaret Odası (İTO), 2023 Mayıs ayına ilişkin Ücretliler Geçinme İndeksi ve Toptan Eşya Fiyatları İndeksi verilerini 1 Haziran'da açıklamıştı.

Buna göre İstanbul'un Mayıs ayında aylık enflasyonu yüzde 1,66, yıllık enflasyonu ise yüzde 56,5 olarak gerçekleşti.

DİSK: Temmuz 2023’te altı aylık enflasyona göre zam alacak işçiler büyük kayba uğrayacak.

TÜİK'in "sıfır fiyat" yöntemiyle ilgili bir açıklama yayımlayan Devrimci İşçi Sendikaları Federasyonu Konfederasyonu Araştırma Birimi (DİSKAR), hesaplamanın Temmuz ayında zam alacak işçileri kayba uğratacağını söyledi.

Açıklamada, yaz aylarında doğalgaz tüketiminin düşmesi nedeniyle enflasyonda aşağı yönlü baskı oluşacağını öngören DİSKar, Haziran 2023 enflasyonunun da "beklenen ve yaşanandan" düşük çıkacağını belirtiyor. DİSKAR'In açıklamasında şu ifadeler yer alıyor:

"Böylece Temmuz 2023’te altı aylık enflasyona göre zam alacak işçiler büyük kayba uğrayacak.

"2 Haziran 2023 tarihinde kamuoyuna yaptığımız açıklamamızda da vurguladığımız gibi TÜİK’in enflasyon ölçümünde doğalgaz fiyatını sıfır olarak kabul etmesi çalışanların ekmeğiyle oynamaktır.

"Doğalgaz bedelinin bir bölümünün veya tamamının Hazine tarafından karşılanması bir gelir desteği, sübvansiyondur. Bu tip desteklerin enflasyon hesabından düşülmesi bu desteklerin yarattığı ek gelirin enflasyon hesaplaması yoluyla geri alınması anlamını taşır ve gelir desteklerini anlamsız kılar.

"TÜİK enflasyonu hesaplarken benimsediği doğalgazda sıfır fiyat uygulamasıyla gelir destekleri ve sübvansiyonların yaratacağı olumlu etkiyi de sıfırlamaktadır. Bu kabul edilemez."

Enflasyon oranlarının gelir gruplarına göre nasıl hissedildiğini hesaplayan DİSKAR'a göre Mayıs ayında emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 66,9 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 57,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 67,7, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 77,5 olarak gerçekleşti.

Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 52 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 38,6 oldu.