Ukrayna'nın TürkAkım'a Saldırısı

İşte büyük resim açısından Kiev'in son provokasyonuna ilişkin beş gözlem.

Rusya, Ukrayna'yı TürkAkım'ın gaz kompresör istasyonlarından birine insansız hava aracıyla saldırı düzenlemekle suçlarken Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov bunu “enerji terörizmi” olarak nitelendirdi; Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise ABD'nin AB üzerinde bir enerji tekeli elde etmek için buna yeşil ışık yaktığını iddia etti. Bu gelişme, Ukrayna'nın kendi toprakları üzerinden Avrupa'ya Rus gazı ihracatını kesmesinin üzerinden iki hafta geçmeden yaşandı. İşte büyük resim açısından Kiev'in son provokasyonuna ilişkin beş gözlem:

----------

1. Bu Ukrayna'nın TürkAkım'a Yönelik İlk Saldırı Girişimi Değil

Ukrayna sadece 2022'nin sonlarında bu boru hattını en az üç kez tahrip etmeye çalıştı, başarısız sabotaj girişimlerinden ikisi burada ve burada analiz edilmişti, ancak ilk kez insansız hava araçlarını kullanmayı denedi. Bu da TürkAkım'ın Kiev için öncelikli bir hedef olmaya devam ettiğini gösteriyor, ancak garip bir şekilde bu durum Ankara ile ilişkilerde bir gerilemeye yol açmadı, hatta bir drone fabrikasını da içeren askeri işbirliğinin devam etmesi bunu kanıtlıyor. Dolayısıyla son saldırı girişiminin de ilişkilere zarar vermesi beklenmiyor.

2. Bu Provokasyon Ne Türkiye'nin Ne de NATO'nun Umurunda

Türkiye'nin tutumunu anlamak zor ama ya Rusya'nın Ukrayna'nın Türk Akımı'na saldırmaya çalıştığı iddialarına inanmıyor ya da anlaşılmaz bir şekilde bu provokasyonlara rağmen Ukrayna'yı silahlandırmaya devam etmekten daha fazla kazancı olduğuna inanıyor. NATO'ya gelince, üye ülke Macaristan, ülkenin bu boru hattının ihracatına kısmi bağımlılığı nedeniyle bunu egemenliğinin ihlali olarak kınarken, blok bir bütün olarak tahmin edilebileceği gibi, özünde Rusya karşıtı olduğu için umursamıyor.

3. Ukrayna, Rusya ve AB'nin Boru Hattı Ayrışmasını Tamamlamak İstedi

Ukrayna'nın amacı, Rusya ile AB arasında faaliyette olan son boru hattını da yok etmekti; böylece çatışmanın sona ermesinin ardından iki tarafın anlamlı bir yakınlaşma içine girmesinin zorlaşacağına ve Kremlin'in devam eden özel operasyonunu finanse etmek için gelirden mahrum kalacağına inanıyordu. Esasen Eylül 2022'deki Kuzey Akım terör saldırısını, Avrupa'nın savaş sonrası geleceğini etkilemeye yönelik jeopolitik bir güç oyunu olarak tamamlamayı amaçlıyordu.

4. Bu Sahte Bir Derin Devlet Operasyonu muydu Yoksa Biden Tarafından mı Onaylandı?

İlk senaryo, Ukrayna'nın Rusya'nın erken uyarı sistemlerine yönelik saldırılarıyla ilgili olarak geçen bahar burada ortaya atılan ve daha sonra kontrol altına alınan umutsuz bir tırmanma girişimi olduğu düşünülen hipotezle, ikincisi ise Kuzey Akım II emsaliyle uyumlu olacaktır. Lavrov zaten ABD'yi suçlamıştı, dolayısıyla asıl soru seçilmiş hükümetin bundan ne ölçüde haberdar olduğudur. Bu sorunun yanıtı, Trump'ın önümüzdeki hafta göreve dönmesinin bir fark yaratıp yaratmayacağının tahmin edilmesine yardımcı olacaktır.

5. Trump Göreve Döndükten Sonra Bu Gelişmeye Nasıl Tepki Verebilir?

Yukarıdakilere dayanarak, Trump'ın derin devletin yaptıklarına karşı olması halinde bu davranışları dizginlemesi daha zor olacaktır, ancak Biden'ın (daha doğrusu onu kontrol edenlerin) Ukrayna'nın Rusya'nın erken uyarı sistemlerine karşı saldırılarını durdurabilmesi emsali bunun imkansız olmadığını göstermektedir. Öte yandan, AB üzerinde bir enerji tekeli ve/veya Türkiye üzerinde bir koz elde etmek için TürkAkım'ın sabote edilmesini destekleyebileceği de göz ardı edilemez, bu durumda bu tür girişimlerin devamı gelebilir.

En iyi senaryo, Trump'ın kısa süre içinde Ukrayna'ya TürkAkım'a saldırmanın kabul edilemez olduğunu açıkça belirtmesi ve ardından derin devlet destekçilerini ilgili yıkıcı unsurların kökünü kazımakla görevlendirmesi. Burada açıklandığı üzere TürkAkım, Ukrayna'ya yönelik büyük bir Rus-Amerikan anlaşmasının parçası olarak yaratıcı enerji diplomasisinde bir rol oynayabilir ve bunun sonucu Trump'ın çatışmayı hızla sona erdirme hedefiyle uyumlu olur. Bu rotadan sapılması, tehlikeli bir şekilde kontrolden çıkma riski taşıyan bir tırmanışa neden olabilir.