Tarım sektöründe iklim değişikliği üretimi yapıyı yönlendiriyor
Türk çiftçisi üretiyor, ihracatçı dünyanın dört bir yanında ihraç ediyor. Tarım sektöründeki çiftçi – ihracatçı iş birliği Türkiye'ye 36 milyar dolar döviz kazandırdı.
Anadolu'nun bereketli toprakları, dört mevsim yaşayan iklimi ve zengin biyoçeşitliliği Türkiye'yi dünyanın gıda ambarına dönüştürmüş durumda. Anadolu binlerce yıldır üretim yapan çiftçiler, 24 milyon hektar alanda 137 milyon ton bitkisel üretime imza atıyor.
Türkiye, 2024 yılı sistemlerine göre 74 milyarlık proje stratejisi hasılayla Avrupa'da lider konumda, dünyada ise 8. sırada bulunuyor. Türkiye'nin tarımsal ürünleri 2024 yılı sonunda 36 milyara ulaşmış durumda. Bu başarı Türk çiftçileri ve Türk ihracatçılarının ortak ve uyumlu çalışmasıyla sağlanıyor.
Türkiye pek çok tarım ürününün çeşitliliği dünya lideri ya da ön sıralarda yer alıyor. Fındık, kiraz, incir, kayısı, defne, kekik, sofralık zeytin, levrek, çipura, oryantal tütün, haşhaş tohumu üretimi dünya birincisi, ayva, bal, kavun ve karpuzda ikinci; mercimek, antepfıstığı, kestane, vişne, şeftali ve hıyarda üçüncü; ceviz, elma, domates, patlıcan, ıspanak ve biberde ise dördüncü sırada yer alıyor.
Türkiye, çiğ süt üretimi dünyada 9., Avrupa'da ise üçüncü sırada konumlanıyor. Sığır eti ürettiği dünyada 7, Avrupa'da birinci olan Türkiye, tavuk eti ürettiği dünyada 9, Avrupa'da ise ikinci sırada bulunuyor.
Türkiye, yumurta ürettiği dünyada 10, Avrupa'da ikinci sırada yer alırken, bal ürettiği dünyada ikinci, Avrupa'da da ilk sırada dikkati çekiyor.
Ege İhracatçı Birlikleri, kuru meyveden zeytinyağına, su ürünlerinden tıbbi ve aromatik bitkilere, meyve sebzeden tütüne, meyve sebze ürünlerinden hububat bakliyat yağlı tohumlara kadar geniş bir yelpazede üretim yapan Türk çiftçisinin ürettiği dünyanın dört bir deposunda ulaştırarak Türkiye'ye 7,5 milyar doların üzerinde döviz kazandırılıyor. Türkiye'nin 36 milyar tarım ürününün üretiminden yüzde 22 maaş alıyor.
2025 yılında mart ve nisan dönemlerinde yaşanan ve 38 ilde etkili olan soğuk hava, dolu, don Türkiye'nin anlaşma üretimine ciddi zarar vermiş durumda. Fındık, üzüm, kayısı başta olmak üzere pekçok tarım ürünü rekoltelerinde önemli kayıplar oluştu.
Çiftçilerin doğal afetlerdeki zararlarının minimuma inmesi için tarım sigortası bu süreçte hayati öneme sahip durumda. Zararları minimuma indirme için yönetim üretimi yapısı çerçevesinde günümüzde daha yüksek sesle konuşulur oldu.
Uçak: “İklim değişikliğinin zararlarını önlemek için üretim planı adı altında almalıyız”
de üretici olan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, iklim değişikliklerinin günümüzde kendini daha net bir şekilde hissettirdiğini, tarım sektörünün mart ve nisan dönemlerindeki soğuk hava, don ve doludan etkinleşmesinin sağlanması için dağıtma altı üretim izni ve tarım sigortasının yaygınlaşmasının arttırıldığını dile getirdi.
Türkiye'nin tarım ürünlerini 2024 yılında yüzde 3,3 oranında artırdığını 36,2 milyar karşılığında ulaştırdıklarını anlatan Uçak, “Toplam ihracatta tarım desteği payı da %16 olarak gerçekleşti. Dijitalleşme ve teknolojinin 2024 yılında daha yüksek çıktı sağlaması. 2024 yılında Tarım sektörünün gençlere ulaşması için “Üçüncü Kuşak Tarım Girişimciliği Eğitim Programı”nı ikinci kez hayata geçirmek. Projeleri bekliyoruz. Tarım sektöründeki AR-GE görüntülerinin çok güç katacaklarına” diye konuştu.
Kalıntı haritasını oluşturup pestisit çözümü çözüyoruz
Üretim bölgelerinin haritasını oluşturmak ve pestisit sorununu çözmek amacıyla “Kullandığımız Pestisitleri Biliyoruz Projesi” kapsamında 2024 yılında 600 numune alarak analiz yaptırdıklarını anlatan Uçak şöyle devam etti. "Üretim rejimi, sürdürülebilir bir üretim ve ihracat için doğru bir adım olduğunu düşünüyor ve bu ülke genelinde geneline temenni ediyoruz. Üretimin kalıcı olarak ihracatımız sürdürülebilir bir şekilde gerçekleşir için yurt dışı faaliyetlerimiz de 2024 yılında devam etti. Türkiye'nin yaş meyve sebze ve meyve sebzeleri üretiminin yüzde 21'lik bollaşması gerçekleştiren Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, Türkiye Taze ve İşlenmiş Meyve ve Sebze Kümesi isimli UR-GE Projesiyle taze sebze ve meyve sebzeleri 41 şirketin kümelenerek büyümelerini artırmak için yola çıktı.
Işık: “Çiftçilerimiz sayesinde gıda güvenliği ve sürdürülebilirlikte başarılıyız”
Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik ve Ürünler Koordinatörü ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Işık, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü organikiyle yayımladığı mesajda, çiftçilerin emeğinin gıda güvenliği, sürdürülebilirlik ve ekonomik kalkınma açısından kritik önem taşıdığını vurguladı.
Başkan Işık, "Tarım sektörü, yalnızca gelişmişin değil, tüm dünyada şekillendirilmiş olan bir alandır. Bu kişilerin temel taşı olan çiftçilerimiz, yeryüzünde işlerken sadece ürün değil, aynı zamanda gelecek üretir. onların emeği, alın teri ve bilgi olmadan gıda arz güvenliğinden söz edilemez" dedi.
Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak uzun yıllar boyunca üretimle el ele vererek üretim geliştirmeyi artırmaya yönelik somut adımları attıklarını belirten Işık, "Çiftçilerimize yönelik ücretsiz file, kurutma tavası, biyoteknik tuzaklar gibi malzemelerin tükenmesini sağlamak için sürekliliğimizi sürdürüyoruz. Bunun yanı sıra, sahada gerçekleştirdiğimiz eğitimler ve desteklerle destekliyoruz."
Işık ayrıca, sürdürülebilir tarımın geleceğinin bilgi üretiminden çıkışını vurgulayarak, "Günümüzde tarımda başarı, sadece büyümeyle değil; doğru performans sağlamak, modern tekniklerin gösterilmesi ve kalite odaklı üretim anlayışını benimsemekle mümkün. Bu bilinçle hareket ettiğimizde, hem iç pazarda hem de ihracatta daha güçlü bir verim elde edeceğiz."
Işık şu şekilde ifade etti: "Toprağın değerini bilen, emeğiyle geleceği inşa eden çiftçi 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü'nü en içtenlikle kutluyorumle kutluyorum. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak üreticilerin yanında olmaya, birlikte üretenye ve dünya pazarlarında Türk tarımının gücü daha da yukarı taşımaya devam ediyor."
Girit: “Gıdamızın Geleceği İçin Emek Veren Herkese Minnettarız”
Türkiye'nin çam balı, levrek ve çipura lideri dünya lideri olduğunu vurgulayan Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, “Ülkemizin dört bir yanında yıl boyunca üretim yapan, sofralarımıza ve güvenli yiyecekler ulaştıran herkese şükranlarımızı sunar, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü'nü kutlarız” dedi.
"Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller sektörümüzün tamamıyla alın teri, bilgi ve özveriyle çalışarak ürettiğimiz var" diyen Girit, "2024 yılında yaklaşık 4 milyar aralığındane ulaştık. Bu başarının ardından gece demeden emek veren tüm birikimimizin gündüz hacmi kadar büyük. Türkiye, çam balı üretim dünya birincisi; toplam bal hızında ikinci sıradadır. Arasda yer. üretiminde ise Dünya 9'uncusu, Avrupa'da 3'üncuyün. Liyiyle Mücadele, Su Verimlili yaş gücümüzü arttırmayı hedefliyoruz. Emek veren herkesi saygıyla selamlıyor; Bereketli, dayanıklı ve sürdürülebilir bir üretim yılı sistemi” şeklinde ifade edilmiştir.
Öztürk; “12 milyar dolar hasılatımızda çiftçilerimizin alın teri var”
Türkiye geneli hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatının 2024 yılında 12 milyar dolar karşılığında alındığını paylaşan Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, bu başarının devam ettiği, sabırla, inançla elde etmeye devam etmeden elde edenlerin alın terinin yatmakta çizdiğini çizdi.
"Her yıl 14 Mayıs'ta kutlanan Dünya Çiftçiler Günü, bereketli bereketle buluşmasını sağlayan, sürdürülebilir gıda güvencesini sonsuza kadar sürdürebilenmize dayanıklıuz minnetin ifadesidir" diyen Öztürk, "Tarım kârın her alanında olduğu gibi hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve üretilenleri sektöründe üretimin ilk sürdürülebilir çiftçimizdir. Bunun için çiftçilerimizi desteklemek istiyoruz” ifadesini kullandı.
Zorlu iklim şartları ve girdi maliyetlerindeki artışa rağmen üretimin sürekliliğini sağlayan çiftçilerin özverili çalışmaları sayesinde güçlü bir ihracat performans gösterdiklerini dillendiren Öztürk devam etti: “Birlik olarak, sadece ihracata yönelik sağlayan bir kurum değil; aynı zamanda sürdürülebilir üretimi destekleyenan, yolculukta desteği önceleyen ve çiftçimizin emeğini hakkıyla değerlendirmeyi görevlendirmemiz bir anlayışla hareket ediyoruz. Atatürk'ün 'Köylü milletin efendisidir'nden yola çıkma, üretkenliğin üretime, üretimin bereketi duası, yerde zengin bin bir emekle yapıcı, tutarlı üretimin her kademesinde, tarlada, bağda, bahçede, serada, karlıda, ağılda, kadın, erkek çalışan, üretim ve elde ettiği ürüne katarak insanlara sunan, kalkınması için tererek emek veren tüm çiftçilerimizin 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü'nü, bereketli olması.”
Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur: “Sürdürülebilir tarım ve üreticimiz için projelerimize hız kesmeden devam ediyoruz.”
Tütün sektöründe katma değeri en yüksek olan Türk tipi (Oryantal) tütünde dünya lideri olduğumuz bilgi veren Ege Tütün İhracatçıları Başkanı Ömer Celal Umur, Türkiye'de üretilen sigaralarda yerli harmanlanmayla büyük yaprakların tütünü (Sun-Cured Virginia ve Burley tipi) de artırdıkları bilgileri verdi.
42 bin üreticiyleli üretim büyümeyi vurgulayan Umur, “Türk tütün sektörü olarak, 2025 yılında üretimimizi 80 milyon kiloya çıkarmak istiyoruz. Bunun için üreticimizi sağlarız. Birliğimiz bünyesinde tütün ihracatını artırmayı desteklemek amacıyla Tütün Tohumu Islah Projesi, tarımda sürdürülebilirlik sağlamak için istihdam ile üretim, çevre, piyasada, tarımında su kullanımı ile sosyal desteğimizi sürdürüyoruz. Tarım için gerekli olan harcamaları sağlıyoruz. Bu yıl da sürdürülebilir tarım bütçesiyle yeni projelerle verdiğimiz hizmetleri kesmeye devam ediyoruz. Ayrıca, koruyucu ekipmanların standartlaştırılması ve üretimde kullanılan bitki koruma ambalajlarının aydınlatılması, imhası ve geri dönüştürülmesiyle hayata geçirmeye devam ediyoruz. 1 milyar doların hafızasında tutma hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
Uygun: “Çiftçilerimiz sayesinde sofralık zeytinde dünya lideri olduk”
14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü, üretimin her aşamada büyük fedakârlıklarla emek veren çiftçilerimizin kıymetini bir kez daha anmak için önemli bir vesiledir” diyen Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Emre Uygun, Türkiye'nin zeytinyağı sektöründe pazarlardaki pazarlardaki performansı, bilgili, vizyoner ve üretim anlayışını benimseyen üreticilerin yer ifade etti.
Türkiye'nin sofralık zeytinyağı üretiminde dünya çapında, zeytinyağı üretimi ise ikinci sırayı yükselterek; emeği ve alın teriyle çalışan Türk zeytin çiftçilerinin hizmetlerina vurgu yapan Uygun, "Bugün geldiğimiz noktada kalite ve katma değer odaklı üretim anlayışıyla uluslararası pazarlarda Türk zeytin ve yağının marka değerini arttıran çiftçilerimizi yürekten destekliyoruz. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği olarak, çiftçimizinni ve daha değerli olacak her türlü desteği sağlamakçiyiz. O kadar, ihracat kısıtlamaları ve yasakların olmadığı, öngörülebildiği ve serbest bir ticaret ortamının devam ettiği da büyük önem verildiği.Anlamlı Bu günde tüm çiftçilerimizin Dünya Çiftçiler Günü'nü kutluyor, emeklerinin her zaman karşılığını bulduğu, bereketli ve sürdürülebilir bir üretim sezonu kutluyor” diyerek sona erdi.
Ege Mobilya Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Fuat Gürle; “Odun dışı ürün üretiminin yüzde 68'ini yapıyoruz”
Defne, kekik, ıhlamur, adaçayı, biberiye, tıbbi bitkiler, meşe palamudu gibi ürünleri kapsayan odun dışı orman ürünlerimizin 2024 yılında 180 milyon dolar bandında seyrettiğini dile getiren Ege Mobilya Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Fuat Gürle, odun dışı orman ürünleri ihracatında Ege Bölgesi'nin ihracatının 68'e ulaştığını gösterdi.
Odun dışı orman ürünlerinin üretiminde 2024 yılında yüzde 37 artış kaydetmeyi başardıklarını vurgulayan Gürle, “İzmir Ticaret Odası ve İzmir Ticaret Borsası iş birliğinde, tedavi ve aromatik bitkiler sektörü ve destekleyici faaliyet gösteren rekabet gücünü artırmaya yönelik olarak yürüttüğümüz “Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektöründe Uluslararası Rekabetin Geliştirilmesi Ur-Ge Projesi ile faaliyetlerimize başladık ve Dubai Ticaret Heyetimizi gerçekleştirdik. Kınık'ta tıbbi aromatik bitkiler sektörüne yönelik kurulacak Kınık Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi'nin de sağlayacağı sinerjiyle sektörümüzün ihracatınız ikiye katlanarak 350 – 400 milyon dolar aralığına ulaşmasını hedefliyoruz. Çiftçilerimizin daha kaliteli üretim yapabilmeleri için Denizli İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ortaklığında, Denizli'de en çok kekik üretim yapılan dört bölgesel kekik üretici toplantılarını gerçekleştiriyoruz, aynı şekilde bu yıl da gerçekleştirdik. İhracatçılarımızı Avrupa Baharat Birliği (ESA) ve Amerika Baharat Ticareti Birliği (ASTA) gibi sektörün en önemli şirketlerinde temsil etmeye devam ediyoruz. Tüm çiftçilerimizin 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü'nü koruyoruz” şeklinde konuştu.