Rusya ve Çin askeri ilişkilerini derinleştiriyor ve daha fazla tatbikat yapıyor

 

 

 

Dışişleri Bakanlığı 15 Ağustos'ta yaptığı açıklamada ABD'nin Pekin ve Moskova arasındaki ilişkilerin gelişmesini "endişe" ile karşıladığını duyurdu. Bu açıklama, ABD'nin uluslararası sularda ortak deniz tatbikatı yapan Çin ve Rus gemilerini izlemek üzere kışkırtıcı bir şekilde savaş gemileri göndermesinden sadece birkaç gün sonra yapıldı. Bununla birlikte, ABD'nin saldırgan eylemleriyle Pekin ve Moskova arasındaki ilişkilerin sıkılaşmasına neden olması nedeniyle açıklama çelişkilidir.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vedant Patel, ABD, Japonya ve Güney Kore arasında düzenlenen ve odak noktasında Çin Halk Cumhuriyeti'nin bulunduğu bir zirvede konuşma yaptı. ABD'nin "Çin ile iletişim kanallarını yeniden kurma" çabalarının baltalanıp baltalanmayacağı sorulduğunda Patel hayır dedi ancak Pekin ile Moskova arasındaki bağlara ilişkin endişelerini dile getirdi.

"ÇHC ve Rusya'nın ilişkilerini yakınlaştırması ve attıkları adımlar konusunda süregelen endişelerimiz konusunda da net olduk. Dolayısıyla bunların sıfır toplamlı olduğunu düşünmüyorum. Tüm bunları uygun bir şekilde takip etmeye devam edebiliriz" dedi.

Patel'in açıklamaları, Washington'un ortak bir askeri tatbikat sırasında Alaska kıyılarına yakın seyreden bir grup Rus-Çin gemisini izlemek üzere birkaç güdümlü füze destroyeri göndermesinin ardından geldi. ABD Kuzey Komutanlığı sözcüsü CNN'e yaptığı açıklamada Rus-Çin ortak deniz tatbikatının ABD'nin askeri müdahalesine yol açan bir güç gösterisi olduğunu ancak ABD ya da Kanada için bir tehdit oluşturmadığını söyledi.

Bu durum Cumhuriyetçilerin, ABD Başkanı Joe Biden'ın Rusya-Çin ittifakıyla başa çıkmakta başarısız olduğu yönündeki iddialarını durdurmadı. Cumhuriyetçiler şaşırtıcı bir şekilde Washington'un saldırgan tutumunun iki ülkeyi nasıl yakın bir ilişki içine soktuğunu atladılar. Rusya ve Çin, ABD'nin Ukrayna'yı Rusya ile savaşa teşvik etmesi ve Tayvan'ı Çin anakarasına karşı bir baskı noktası olarak kullanmak üzere silahlandırıp manipüle etmesi nedeniyle savunma ve ekonomik bağlarını güçlendirmek zorunda kaldı.

Gümrükler Genel İdaresi tarafından 8 Ağustos'ta açıklanan verilere göre, Rusya ve Çin arasındaki ticaret 2022'de tarihi zirvelere ulaştıktan sonra artmaya devam ediyor ve bu yılın başından bu yana ithalat ve ihracat çift haneli bir hızla büyüyor. Ajansa göre, ikili ticaret Ocak ve Temmuz ayları arasında geçen yıla kıyasla %36,5 oranında artarak 134,5 milyar dolara ulaştı. İncelenen dönemde Çin'in Rusya'ya ihracatı bir önceki yıla kıyasla %73,4 oranında artarak 62,5 milyar dolara ulaştı.

Çin'in Rusya'dan ithalatı ise %15,1 oranında artarak 72 milyar dolara ulaştı. Sadece Temmuz ayında iki ülke arasındaki iş hacmi 19,4 milyar dolara ulaşırken, Çin'in ihracatı 10,2 milyar dolarla Rusya'dan yapılan 9,2 milyar dolarlık ithalatı biraz aştı. 2022 yılı sonu itibariyle Rusya ve Çin arasındaki ticaret bir önceki yıla göre %29,3 oranında artarak 190,3 milyar dolara ulaştı ve yakın zamanda 200 milyar dolar hedefini aşması bekleniyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Haziran ayında Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu'nda Rusya ile Çin arasındaki ticaretin %80'inden fazlasının artık Rus rublesi ve Çin yuanı üzerinden yapıldığını açıkladı. Putin'in bu açıklamaları, Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak'ın Çin ve Rusya arasındaki enerji ticaretinin yerel para birimleri üzerinden yapıldığını söylemesinden sadece bir ay sonra geldi.

Bununla birlikte, dolar hala küresel ticarette en çok kullanılan para birimi ve Uluslararası Para Fonu'na göre uluslararası rezervlerin yaklaşık %60'ı dolar cinsinden varlıklarda tutuluyor. Rusya'ya karşı Batı öncülüğünde uygulanan yaptırımlar, diğer ülkeleri de Washington'u kızdırmanın olası sonuçları konusunda temkinli olmaya itiyor.

Moskova ve Pekin arasındaki ekonomik bağlar, iki ülkenin kendilerini yaptırımlardan korumak için çoğu işlemi ABD doları yerine ulusal para birimleriyle yapma kararıyla güçlendi. Rusya'nın yaptırımlara maruz kalması ve ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının devam etmesi Moskova ve Pekin'i uluslararası ticarette dolar ve avroya olan bağımlılığı azaltma çabalarını arttırmaya zorladı.

Ancak Rusya ve Çin sadece ekonomik alanda ve dolarsızlaşma sürecinde işbirliği yapmıyor. İki ülke askeri alandaki bağlarını da genişletiyor.

Çin Savunma Bakanı Li Shangfu 15 Ağustos'ta Moskova'da düzenlenen Uluslararası Güvenlik Konferansı'nda yaptığı konuşmayla, bu yılın başlarında savunma bakanlığı görevini üstlenmesinden bu yana Rusya'ya ikinci ziyaretini gerçekleştirerek ikili ilişkilerin önemini ortaya koydu.  Ayrıca Rus mevkidaşı Sergei Shoigu ile bir araya gelerek daha önce bahsi geçen Alaska açıklarındaki ortak deniz devriyesi de dahil olmak üzere daha düzenli olarak ortak tatbikatlar gerçekleştiren iki ülke orduları arasındaki işbirliğini görüştü.

ABD'nin Pekin ve Moskova arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinden "endişe" duyması, Washington'daki stratejik düşünce ve planlamanın zayıflığını göstermektedir zira bu ülkelere aynı anda hem ekonomik olarak saldırma hem de psikolojik askeri baskı uygulama kararları, ilişkilerin daha da yakınlaşmasına neden olmuştur.