Putin : "Prigozhin İhanet Etti"

Alt-Medya Topluluğundaki Rus yanlısı olmayan pek çok kişi, Rusya'nın geçen yıl Kharkov ve Kherson Bölgelerinde yaşadığı gerilemelerin ardından Prigozhin'in özel operasyona yönelik sert eleştirilerine sempati duymuş olabilir, ancak bu yaptığı şey için bir mazeret değildir. Prigozhin, bir ay önce başlattığı Wagner'in ülke çapındaki "İkinci Cephe" medya kampanyası aracılığıyla öngördüğü reformları hayata geçirmek için yasalar çerçevesinde hareket edebilirdi, ancak bunun yerine gücü seçti.

Arka Plan Brifingi

Başkan Putin, Wagner şefi Yevgeny Prigozhin'in bir gece önce silahlı darbe girişiminde bulunmasının ardından Cumartesi sabahı yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Prigozhin'i vatana ihanet etmekle suçladı. Tüm katılımcıları devlet karşıtı suç faaliyetlerini derhal durdurmaya çağırdı ve yoldaşlarına karşı silahlandıkları için onları kınadı. Başkan Putin, ihanetlerinin, Anavatanlarının varoluş mücadelesi verdiği NATO-Rusya vekalet savaşının ortasında gerçekleşmesinin durumu daha da kötüleştirdiğini söyledi.

Suçlu, söz konusu çatışma bağlamında Rusya'nın ulusal çıkarlarını savunmak için hareket ettiğini iddia ediyor, ancak davası incelemeye dayanmıyor. Wagner-Savunma Bakanlığı (DM) rekabeti, Prigozhin'in askeri kurumun özel operasyonu düzgün bir şekilde yürütmediği ve kendi grubundan kasıtlı olarak cephane esirgediği yönündeki iddialarının ardından Mayıs başından bu yana tırmanıyor. Prigozhin'in suçlamalarına rağmen Rusya'nın Artyomovsk Muharebesi'nden zaferle çıkması Prigozhin'in anlattıklarına şüphe düşürdü.

Sonrasında, Savunma Bakanlığı tüm özel askeri şirketlerin (PMC) kendisiyle sözleşme imzalamasını zorunlu kıldı ve Prigozhin bunu kararlılıkla reddetti. Bu ayın başlarında savaş muhabirlerine "devletle bir sözleşme yoksa, Savunma Bakanlığı ile bir sözleşme yoksa, devletten sosyal garantiler almak için hiçbir yasal gerekçe yoktur" diyen Başkan Putin ile ilk kez açıkça karşı karşıya geldi. Bu mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır."

 

Prigozhin'in Putin ile İlişkisi Hakkındaki Spekülasyonları Yalanladı

 

O ana kadar Prigozhin'in DM'ye karşı silahlı kuvvetlere hakareti kesinlikle yasaklayan mevzuatı ihlal eden öfkeli söylemleri için Rus liderin onayını alıp almadığı konusunda spekülasyonlar dönüyordu. Prigozhin'in kışkırtıcı saldırılarının ardından neden tutuklanmadığı ya da en azından suçlanmadığı merak edildiğinden, Başkan Putin'in özel operasyonu en iyi şekilde yürütmeleri için önde gelen askeri yetkililere baskı yapmak üzere dolaylı olarak Wagner şefine güvendiği düşünülüyordu.

 

Başkan Putin'in, eski şefinin vatana ihanet ettiğini ve Batı ile varoluşsal bir çatışmanın yaşandığı bu dönemde Anavatanlarının birliğine yönelik oluşturduğu tehdit nedeniyle durdurulması gerektiğini açıkça belirtmesinden sonra, daha önce durum ne olursa olsun ya da olmasın artık bir önemi kalmadı. Prigozhin'in silahlı darbe girişimi tam da FSB'nin tarif ettiği gibi arkadan bıçaklamadır ve Kiev'in, DM'nin Cuma gecesi zaten başarısızlıkla sonuçlandığını söylediği NATO destekli karşı saldırısını yeniden canlandırma riskini taşımaktadır.

 

Karşıt Görüş ve Rusya Karşıtı Propaganda Arasındaki Fark

 

Alt-Medya Topluluğu'ndaki (AMC) Rusya yanlısı olmayan pek çok kişi, Rusya'nın geçen yıl Kharkov ve Kherson Bölgelerinde yaşadığı gerilemelerin ardından Prigozhin'in özel operasyona yönelik sert eleştirilerine sempati duymuş olabilir, ancak bu yaptıklarının mazereti olamaz. Prigozhin, bir ay önce başlattığı Wagner'in ülke çapındaki "İkinci Cephe" medya kampanyası aracılığıyla öngördüğü reformları hayata geçirmek için yasalar çerçevesinde hareket edebilirdi, ancak bunun yerine gücü seçti.  

Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu'nda yılın trend belirleyicisi seçilmesinden de anlaşılacağı üzere, bazı seçkinler Rusya'nın uzun süredir gecikmiş olan ve kademeli olarak uygulanan reformlar yoluyla kapsamlı bir şekilde iyileştirilmesi fikrine ısınmaya başlamıştı bile. Prigozhin Rusya Anayasası'na bağlı kalsaydı, önerilerinden bazılarının politikaya dönüştüğünü görmek için yeterli desteği bulma ihtimali çok yüksekti.

 

Ancak ne yazık ki Prigozhin, muhtemelen iki sözde "tetikleyici olay" nedeniyle yoldan çıktı: daha önce bahsedilen tüm PMC'lerin DM ile sözleşme imzalama zorunluluğu ve Başkan Putin'in Rusya'nın güvenliği sağlanırsa vekalet savaşını siyasi olarak çözmekle ilgilendiğine dair son sinyalleri. Bunlardan ilkine daha önce değinilmiş, ikincisi ise bu ayın başlarında gerçekleşen ilgili üç etkinliğin Kremlin'in resmi tutanaklarında yer alan kendi sözlerine atıfta bulunan şu yazıda uzun uzadıya analiz edilmişti.

 

AMC'deki NRPR'lere dönecek olursak, Başkan Putin'in bu çatışmaya yönelik yeni ima ettiği yaklaşıma katılmama hakkına sahipler, ancak Putin ve Dışişleri Bakanı Lavrov gibi bugünlerde bunu destekleyenlerin vatanseverliğini sorguladıklarında Rusya düşmanı oluyorlar. Prigozhin defalarca ülkesinin özel operasyonlarının arttırılması için ajitasyon yaptı, bu da bazı yurttaşlarının görüşleriyle örtüşüyor, ancak bu gündemi takip etmek için devlete karşı silahlanmak vatana ihanettir.

Viral Bir Alt-Medya Makalesinin Acı Verici Gerçek Kontrolü

 

Tam da bu noktada, geçtiğimiz ay Rusya'daki durum hakkında sayısız NRPR'nin yanlış yönlendirilmesine katkıda bulunan yalanlarla dolu bir yazı yayınlayan popüler bir AMC influencer'ına karşı acı verici bir doğruluk kontrolü yapılması gerekiyor. Pepe Escobar'ın Stratejik Kültür Vakfı için 12 Mayıs'ta kaleme aldığı ve ZeroHedge tarafından yeniden yayınlandıktan sonra viral olan "Rus Gözetleme Kuleleri Boyunca Çığlıklar ve Fısıltılar" başlıklı makalesi, önde gelen Rus yetkililerin sadakatleri hakkında pervasızca spekülasyonlar yapıyordu.

 

Onları üç kategoriye ayırmıştır: "Zafer partisi; Zafer'in teslimiyetçiler olarak tanımlayacağı 'Barış' partisi; ve Tarafsız/Kararsızlar"; ikinci olarak bahsedilen "Barış" partisi, Rusya'nın Batı'ya "teslim olmasını" istedikleri iması nedeniyle olumsuz bir şekilde çerçevelenmiştir. Birkaç paragraf yukarıda tartışıldığı üzere, Başkan Putin, Lavrov ve diğer pek çok üst düzey yetkilinin, Escobar'ın uğursuz bir şekilde ima ettiği gibi, bu aşağılık kategoriye dahil edilebileceği artık aşikar.

 

O dönemde, FSB Direktörü Bortnikov'u "Tarafsız/Kararsız" kategorisine koyarak vatanseverliğini temelsiz bir şekilde sorgulaması ve ardından Rusya'nın en üst düzey iç güvenlik yetkilisini "özel bir tartışma konusu" olarak tanımlamasıyla Rus elitini kategorize etmesi zaten son derece skandaldı. Bu da 145 milyondan fazla insanın güvenliğinden sorumlu olan bu kişinin, Escobar'ın daha önce yazdığı gibi Rusya'nın düşmanlarına "teslim olmak" ile ilişkilendirilen "Barış "ı destekleyebileceğini ima ederek itibarsızlaştırmaya hizmet etmiştir.

 

Pervasız Spekülasyonların Yumuşak Güç Sonuçları

 

AMC'deki pek çok NRPR, özellikle de Rusya'ya yaptığı son iki seyahat sırasında ülkenin seçkinleri tarafından ağırlandıktan sonra, Rusya hakkında yol göstermesi için bu influencer'a bakıyor ve bu da onların onun sözde "Rusya'nın içinden gelenlerin sesi" olduğunu düşünmelerine neden oluyor. Escobar, diğer makalelerinde ve sosyal medya paylaşımlarında sözde "kaynaklarına" atıfta bulunarak bu yanlış izlenime itibar kazandırdı. Sonuç olarak, pek çok iyi niyetli ama saf insan, Bortnikov da dahil olmak üzere Rus yetkililer hakkında yaptığı spekülasyonları yanlışlıkla gerçek sandı.

Prigozhin'in darbe girişimi olmasaydı, Escobar'ın sözleri sadece kendi kişisel görüşü olarak ifşa edilmeyecek, birçok kişi tarafından "Rus içeridekilerin" görüşlerini yansıttığı şeklinde görülmeye devam edecekti. FSB'nin Wagner şefini Rusya'yı sırtından bıçaklamakla suçlaması ve ardından Başkan Putin'in onun eylemlerini vatana ihanet olarak nitelendirmesi, Bortnikov ile Rus liderin aynı tarafta olduğunu kanıtlıyor.

 

Şimdi görülebileceği üzere, Escobar'ın FSB Direktörünü Rusya'nın düşmanlarına "teslim olmak" anlamına geldiğini ima ettiği "Tarafsız/Kararsız" kategorisine yerleştirmesi ve Bortnikov'un vatanseverliğini "özel bir tartışma konusu" olarak tanımlaması gerçeklerden daha uzak olamazdı. Bu AMC etkileyicisinin Rusya'nın en üst düzey iç güvenlik yetkilisini itibarsızlaştırması, 1993 Anayasa Krizi'nden bu yana Rusya'nın iç siyasi tarihinin en hassas anında sayısız NRPR'yi yanlış yönlendirdi.

 

Son Düşünceler

 

Bu son derece hassas konuyla ilgili olarak kayıtları net bir şekilde ortaya koyan ve pervasızca spekülasyonlarının doğurduğu sonuçların tüm sorumluluğunu üstlenen resmi bir mea culpa olmadan, Escobar'ın her şey yoluna girdikten sonra Rusya'ya geri dönmesinin hoş karşılanmaması şaşırtıcı olmayacaktır. Yazdıklarında niyeti ne olursa olsun, ki aksi ispatlanmadığı sürece "masum" olduğu varsayılabilir, Rusya'nın nesnel ulusal çıkarlarına çok büyük zarar vermiştir ve bu nedenle bolca özür dilemelidir.

 

Başkan Putin, Lavrov ve diğer önde gelen yetkililer gibi, ülkelerinin güvenlik çıkarları sağlandığı takdirde NATO-Rusya vekalet savaşını siyasi olarak çözmekle ilgilenenlerin, en başta "Batı'ya teslim olma" ile asla ilişkilendirilmemesi gerekirdi. Escobar'ın bu politika seçeneğini yanlış çerçevelemesi pek çok kişinin zihnini zehirledi ve Prigozhin'in kısmen bu pragmatik senaryoya karşı çıkma temelinde başlattığı hain darbe girişimine dolaylı olarak itibar kazandırdı.

 

Wagner şefinin yaptığı, Escobar'ın NRPR'lerin bu vekalet savaşını daha da tırmandırmak yerine siyasi bir çözüm arayanların vatanseverliğine ilişkin algılarını çarpıtması gibi kabul edilemez. AMC'deki hiç kimse her ikisi tarafından da Prigozhin'in darbe girişimini destekleme konusunda yanlış yönlendirilmemelidir. Rus devleti bir bütündür ve ister zorla ister pervasız spekülasyonlarla olsun, onu bölmeye yönelik tüm çabalar başarısız olacaktır. Prigozhin'in kaderi belli olmuştur ancak Escobar'ın itibarı, pişmanlık duyup hatasını telafi etmesi halinde hala kurtarılabilir.

 

Yazan : Andrew Korybko

Gazeteci / Politik Analist