Gıda İsrafına Dur Deme Zamanı

Gıda israfı, küresel açlık krizinin gölgesinde büyüyen bir parça olarak ortaya çıkıyor. Türkiye'de her yıl evlerde kişi başı 102 kg çöp atılırken, küresel çapta kişi başına en çok gıda israfı yapan 13. ülke konumunda yer alıyor. Bu tabloya dikkat çekmek ve toplumsal düzeyde yaratmak amacıyla Sofra/Compass Group Türkiye, 9 yıldır sürdürüldüğü “Yemek İsrafını Durdur” projesiyle bireylerden kurumlara uzanan güçlü bir mücadele yürütüyor. Her yıl Nisan ayının son günü, “Yemek İsrafını Durdur Günü” kapsamında yoğunlaştırılarak çağrılıyor.

Gıda İsrafı: Açlıkla Mücadelede En Büyük Engel:

Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın (UNEP) 2024 raporuna göre, dünya genelinde yaklaşık 800 milyon insan açlıkla mücadele ediyor. Buna göre, küresel olarak üretilen gıdaların yaklaşık üçte biri (yaklaşık 1 milyar ton) israf ediliyor. İsraf edilen bu gıdanın sadece %25'i bile toplandı 795 milyon yetersiz beslenen insan doyurabilecek potansiyele sahip.

Türkiye'de ise durum daha da endişe verici boyutlarda. TC Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2024 araştırmasına göre, usta evlerde kişi başı yıllık 102 kg gıda israfı döngüsü. Bu miktar, dünya genelinde Türkiye'nin kişi başına en çok gıda israfı yapan 13. ülkede ulaşımını sağlıyor. Günlük 12 milyon ekmek israfı ise, hem ekonomik hem de insani açıdan kayıpların gözlerin önüne seriyor.

İsraf, Doğal Kaynakları da Tüketiyor

Gıda israfı sadece açlıkla mücadeleyi zorlaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda ciddi olayların da devam ediyor. WWF'nin 2024 raporuna göre, israfı küresel sera gıda emisyonlarının yaklaşık %8-10'unu oluşturuyor. Bu oran, dünyanın üçüncü en büyük karbon salımı yapan ülke olarak kabul edilebilir bir değere denk geliyor.

İsrafın suya olan etkisi de göze çarpıyor: Bir dilim ekmek üretimi için yaklaşık 40 litre su fabrikası düşünüldüğünde, günlük ekmek israfı 480 milyon litre suyun boşa harcanması anlamına geliyor. Çöpe atılan 1 kg'lık etin yanında 15.500 litre, 1 kg'lık domatesin yanında ise 184 litrelik su da israf ediliyor.

Compass Group'un gıda israfıyla küresel mücadelesi

Dünyanın 30 yıllık faaliyetini gösteren Compass Group, 2020 yılında 2030'a kadar gıda atığını %50 azaltma taahhüdünde bulunduğunu ve günümüze kadar önemli bir ilerleme kaydettiğini kaydetti.

Türkiye'de her yılın Nisan ayında küresel mücadele ile eş zamanlı “Yemek İsrafını Durdur Günü” ile Sofra/Compass Group Türkiye küresel bu harekete ivme kazandırıyor.

Şirket, tüm hizmet noktalarında talep tahminlemesini geliştirerek gerçek ihtiyaca göre üretim yapmaktadır. Geliştirdiği teknolojik altyapı ile sistemlerde gerçek zamanlı atık takibi yaparken, israfını minimuma indirmek için çeşitli gıda stratejileri sunar.

2024 yılındaki operasyonlarında kayda değer bir atık azaltmayı sağlayan Sofra/Compass Group Türkiye, yemek tabaklarından dönen atakları da ölçerek bireysel olarak para miktarını artırmaya yönelik önemli bir adım attı. Bu alanda her yıl daha da karlı hale getiren Şirket, mücadelede kullanılarak bilincin genişletilmesinin ortaya konulması amacıyla genel harcama miktarının yanı sıra yemek tabaklarından dönen atakların da ölçülmesiye başladı. Bu adımın en önemli amacı tabaklarına yiyebilecekleri miktarda yemek yiyebilecekleri takdirde israfla mücadeleye sunabilecekleri desteğin faydalarını sağlamak.

“Bir Tabak Yemek, Bir Geleceği Kurtarabilir”

Sofra/Compass Group Türkiye CEO'su ve Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Kartal konuyla ilgili şöyle konuştu; "

“Bu yıl dokuzuncusunu tuttuğumuz 'Yemek İsrafını Durdur Günü'nde, gıda israfının boyutlarına dikkat ederek bu mücadeleyi daha da büyütmeyi hedefliyoruz., her gün 12 milyon ekmeke giderken, kişi başı yılda 102 kilogram gıda israfı yapılıyor. Bu tablo, artık hem bireysel hem de kurumsal düzeyde acil önlem almayı gösteriyor.

Sofra / Compass Group Türkiye olarak, yılda 5,5 milyarı aşkın vücutta hazırlayan küresel bir miktarın parçasının yanındayla hareket ediyoruz. Gıda israfını desteklemeye yönelik teknolojik yatırımlarımız, israf düzenleme sistemlerimiz ve menü planlama sistemlerimiz sayesinde önemli adımlar atıyoruz. Ancak bu mücadele yalnızca mutfaklarda değil, sonsuza kadar devam edecek şekilde da güçlenir.

Bu nedenle, sadece toplam atık miktarı değil, yemek tabaklarından dönen israfı da ölçümlemeye başladık. Amacımız, herkesin tabağına yiyebileceği kadar yemek alma konusunda bilincin yaygınlaşması.

Bizim için 'Yemek İsrafını Durdur Günü', yılın sadece bir günüyle sınırlı bir etkinlik değil; toplumun genelinde kalıcı bir değişim yaratmayı sağlayan genel bir esneklik hareketidir.

Artık çok net başlangıçlar, gıda israfıyla mücadele , aynı zamanda iklim değişikliğiyle mücadelenin de parçalarının bir parçası. Çünkü bir tabak yemeğinin çöpe gitmesi; o tabağa ulaşana kadar harcanan suyun, enerjinin ve emeğin de kaybı demek. Sofra/Compass Group Türkiye olarak, kaynaklarımızı gelecek nesillere aktarmak için bu sorumluluğun bilinciyle hareket etmeye devam ediyor.”

Kaynaklar:

Birleşmiş Milletler 2021 Gıda İsraf Endeksi Raporu

TÜİK 2020 Ulusal Envanter Raporu

TC Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı – Gıda Bankacılığı Çalıştayı 2021

Dünyada Gıda Güvenliği ve Beslenme Durumu 2023