Etki Odaklı Sohbetler'in Konuğu Tohum Otizm Vakfı

Tohum Otizm Vakfı'nın 2003 yılında kurulduğunu ifade eden Burçak Karakaya, "Kurucumuz Aylin Sezgin, ikizlerinden birinin farklı geliştiğini fark ettiğinde Türkiye'de tanı almakta güçlük çekti, oğluna ancak üç yaşında yurt dışında tanı konulabildi. İşte bu deneyim, 'Bu ülkede benden başka aileler de vardır' düşüncesiyle vakfımızın temellerini attı" dedi.

Erken tanı ve yoğun birebir eğitimin otizmli bireylerin gelişimindeki kritik rolünün altını çizen Karakaya, "Yapılan araştırmalar gösteriyor ki; 0-3 yaş döneminde haftada en az 20 saat özel eğitim alan çocukların neredeyse yarısı, akranlarıyla aynı seviyeye gelebiliyor. Beyin gelişiminin en hızlı olduğu bu dönem, altın değerinde. Ailelerin göz teması kuramama, ismiyle çağrıldığında dönüp bakmama gibi erken belirtileri fark etmesi ve vakit kaybetmeden bir çocuk psikiyatristine başvurması hayati önem taşıyor" şeklinde konuştu.

Otizmli bireylerin ayrıştırılmadan akranlarıyla birlikte eğitim almasının önemine de değinen Karakaya, şunları söyledi: "Kaynaştırma eğitimi yönetmeliklerle desteklense de maalesef öğretmenlerimiz ve eğitimcilerimiz bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip değil. Bu nedenle 'okul bulamıyoruz' diyen ailelerin sesi çok yüksek çıkıyor. Millî Eğitim Bakanlığı ile iş birliği içerisinde öğretmenlere yönelik kapasite geliştirme çalışmaları yürütüyoruz. Amacımız, her öğretmenin bireyselleştirilmiş eğitim programlarını uygulayabilir hale gelmesi ve sınıfına gelen kaynaştırma öğrencisine 'hayır' dememesi."

Otizmli bireylerin istihdamına yönelik yürüttükleri çalışmalardan da bahseden Karakaya, "2008'den beri mesleki eğitim ve staj programlarımız var. 2018'de ise 'iş koçu destekli istihdam' modelimizi hayata geçirdik. Otizmli bireyler bir iş koçuyla desteklendiğinde her türlü işi layıkıyla yerine getirebiliyor. Hatta onların takıntı olarak görülen rutin sevgisi ve detaylara dikkati, lojistik, paketleme gibi alanlarda inanılmaz bir avantaja dönüşüyor" dedi. Karakaya, önemli bir müjdeyi de şu sözlerle paylaştı: "İŞKUR ile yaptığımız iş birliği sayesinde, bu yıl iş koçluğu destekli istihdam artık hibe kapsamına alındı. Bu, şirketler için büyük bir teşvik ve otizmli gençlerimiz için çok önemli bir fırsat."

2023 depremlerinin özel gereksinimli bireyler ve aileleri üzerindeki yıkıcı etkisine de değinen Karakaya, "Deprem, rutinleri bozulduğunda davranışsal sorunları artan otizmli bireyleri herkesten daha fazla etkiledi. Biz de derhal harekete geçtik; ekiplerimizle bölgeye giderek 2 bin'den fazla aileye ulaştık ve içinde tablet, kulaklık, eğitim uygulamaları ve duyusal oyuncaklar bulunan eğitim kitleri dağıttık" dedi. Afetin ardından yaptıkları diğer çalışmaları ise şöyle anlattı: "Konteyner kentlerde kurulan okullara özel eğitim sınıfları kazandırdık. Ayrıca, Down Sendromu Derneği ve Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı ile, kurtarma ekipleri için özel gereksinimli bireylerle iletişim kılavuzları hazırladık. Çünkü bu çocuklar ismi söylendiğinde bakmayabilir veya dokunulmaktan hoşlanmayabilir; ekiplerin bu duruma hazırlıklı olması gerekiyor."

Programın sonunda Karakaya, sözlerini şöyle tamamladı: "Web sitemiz üzerinden tek seferlik veya düzenli bağış yapabilir, Tohum Dükkan'dan otizmli öğrencilerimizin yaptığı tasarımlarla bezeli ürünler satın alabilir, kurumsal iş birlikleriyle 'Her Sınıf Bir Tohum' gibi projelerimize destek olabilirsiniz. Unutmayın, eğitimle değişen bir hayatın parçası olmak isterseniz, siz de bir ışık olabilirsiniz."