Bugünü Anlamak Yarını Şekillendirmek

Alzheimer hastalığı, yalnızca bireyleri değil, aileleri ve toplumları da etkileyen en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olmaya devam ediyor.
Eylül ayı boyunca Alzheimer Hastalığı Farkındalık Ayı kapsamında düzenlenen etkinliklerde, hastalığın erken tanısının ve farkındalığın tedavi başarısındaki kritik rolü vurgulandı.
 
Günümüzde Alzheimer çoğu zaman fark edilmeden ilerliyor; birçok kişi tanı aldığında hastalık çoktan ilerlemiş oluyor. Ortalama üç yıllık bir tanı gecikmesi, tedavi şansının azalması anlamına geliyor. Oysa erken tanı, semptomların hafif olduğu dönemde müdahaleye olanak tanıyarak hasta ve ailelerine geleceğe daha hazırlıklı bakma imkânı sunuyor.¹ 
 
30 Eylül'de Lilly Türkiye ofisinde düzenlenen özel etkinlikte, Alzheimer hastalığının sosyal ve insani boyutlarına dikkat çekilerek toplumda farkındalığın artırılması hedeflendi. Türkiye Alzheimer Derneği Tıbbi Kurul Başkanı Prof. Dr. Başar Bilgiç konuk olarak katıldı ve hastalığın güncel durumu ile erken tanı konusundaki gelişmeleri paylaştı.
 
Lilly Türkiye Medikal Direktörü Dr. Karan Bozkurt, etkinlikte yaptığı konuşmada, erken tanının ve bilimsel ilerlemenin önemine vurgu yaptı:
“Alzheimer yalnızca bir hastalık değil, yaşlanma sürecinin en büyük sağlık sınavlarından biri. Lilly olarak vizyonumuz, Alzheimer hastalığının zamanında tespit, doğru tanı, uygun tedavi ve önleme yaklaşımlarıyla yönetilebilir hale gelmesidir. 35 yılı aşkın süredir Alzheimer alanındaki araştırmalara öncülük ediyor, erken tanı yöntemlerini geliştiriyor ve hasta sonuçlarını iyileştirmek için çalışmalar yürütüyoruz. Lilly, 1876'dan bu yana bilimi ilaca dönüştürerek milyonlarca insanın yaşamını iyileştirmeyi amaçlıyor; Alzheimer ile yaşayan bireylerin ve ailelerinin yaşam kalitesini artırmak için kararlılıkla ilerliyor. Bu doğrultuda, bilimin ışığında erken tanı ve önleme yöntemlerinin güçleneceğine inanıyor.”
 
Prof. Dr. Başar Bilgiç ise konuşmasında, Alzheimer'ın giderek büyüyen bir halk sağlığı sorunu olduğuna dikkat çekti:
“Ortalama yaşam süresinin 2050 yılında yaklaşık beş yıl uzaması bekleniyor. Yaş ilerledikçe Alzheimer görülme riski artıyor ve bu nedenle sağlıklı yaşlanma konusu da öncelikli gündem başlıkları arasına giriyor. Ülkemizde şu anda yaklaşık 700 bin Alzheimer hastası bulunuyor ve bu sayının 2050 yılında 1 milyon 610 bine ulaşacağı öngörülüyor.”
 
Bilgiç, erken tanının hastalığın seyrinde yaratabileceği farkı şöyle anlattı:
“Alınacak bireysel tedbirler ve toplumsal düzenlemelerin, Alzheimer hastalığı riskinin yaklaşık %45 oranında azaltılmasına katkı sağlayabileceği gösteriliyor. Buna rağmen; farkındalık eksikliği, damgalanma endişesi, coğrafi engeller ve eğitim düzeyi gibi faktörler nedeniyle birçok kişi, belirtiler ortaya çıkana kadar hekime başvurmuyor. Oysa günümüzde hastalık riski erken dönemde belirlenebildiğinde, uygulanabilecek pek çok koruyucu ve destekleyici yöntem bulunuyor.”
 
Alzheimer hastalığı, normal yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu değil, ilerleyici bir nörodejeneratif hastalıktır.² Bellek kaybının ötesinde; kimlikleri, bağımsızlığı ve geleceği etkileyerek hem bireyleri hem de aileleri derinden sarsar.
 
Dünya genelinde 55 milyondan fazla kişi demansla yaşarken, bunun yaklaşık 30 milyonu Alzheimer kaynaklıdır.³ Alzheimer yalnızca bireylerin değil, toplumların da yükünü artırmaktadır⁴. Demansın küresel ekonomik maliyeti yılda 1,3 trilyon dolar seviyesindedir⁵; bu maliyetin yaklaşık yarısı, hastalara günlük yaşamlarında destek sağlayan aile bireyleri tarafından karşılanmaktadır. Önlem alınmazsa, bu yükün 2030 yılında 4,7 trilyon dolara ulaşacağı tahmin edilmektedir.⁶
 
Bilimsel yenilikler sayesinde Alzheimer hastalığının tanı ve tedavi yaklaşımlarında umut verici gelişmeler yaşanıyor. Lilly, beyin sağlığı alanındaki bilimsel araştırmaları ve iş birlikleriyle farkındalığı güçlendirmeye, erken tanının önemini vurgulamaya ve Alzheimer ile yaşayan bireylerin yaşam kalitesini desteklemeye kararlılıkla devam ediyor. Alzheimer farkındalığının yılın sadece bir ayında değil, her gün gündemde tutulması gerektiğine inanan Lilly, toplumsal bilinci güçlendirmeye yönelik çalışmalarını sürdürmeyi hedefliyor.
 
Referanslar:

1. World Health Organization, "Dementia," 15 March, 2023: Dementia (who.int)
2. Dubois B, wt al. Alzheimers Res Ther. 2023;15(1):175
3. Gustavsson A, Norton N, Fast T, et al. Global estimates on the number of persons across the Alzheimer's disease continuum. Alzheimers Dement. 2023;19(2):658-670. doi:10.1002/alz.12694
4. EBC and EFPIA. (2023). RETHINKING Alzheimer's disease: Detection and diagnosis. Available at: https://www.braincouncil.eu/wp-content/uploads/2023/04/RETHINK-AlzheimerDisease-Report_DEF3_HD_rvb_03042023.pdf
5. Wimo A, Seeher K, Cataldi R, Cyhlarova E, Dielemann JL, Frisell O, Guerchet M, Jönsson L, Malaha AK, Nichols E, Pedroza P, Prince M, Knapp M, Dua T. The worldwide costs of dementia in 2019. Alzheimers Dement. 2023 Jul;19(7):2865-2873. doi: 10.1002/alz.12901. Epub 2023 Jan 8. PMID: 36617519; PMCID: PMC10842637
6. Nandi, A. et al. (2022) ‘Global and regional projections of the economic burden of alzheimer's disease and related Dementias from 2019 to 2050: A value of Statistical Life Approach', eClinicalMedicine, 51, p. 101580. doi:10.1016/j.eclinm.2022.101580