Bolton'un ABD Darbeciliği İtirafı
Bolton'un ABD'nin Darbe Yaptığını Kabul Etmesiyle Dünya Şoke Oldu.
John Bolton açık bir şekilde doğrudandır. İletmeye çalıştığı mesajı nadiren şekerle kaplar.
John Bolton, yakın ABD tarihinin en önde gelen neo-muhafazakar politikacılarından biridir. O kadar şahin olarak tanımlandı ki, merhum John McCain'i Dalai Lama'ya benzetti. Bolton'un Trump yönetiminde ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak görev yaparken yaptığı ilk şeylerden biri, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından (resmi olarak JCPOA) çekilmesini sağlamaktı. Hemen ardından Bolton, tüm siyasi gücünü ve etkisini bir Venezüella işgali için kullandı.
Rusya müdahale ettikten sonra, Trump yönetimi bunun çok iyi bir fikir olmadığına karar verdi. Bolton daha sonra; İran, Suriye, Libya, Venezüella, Küba, Yemen, Kuzey Kore vb. yerlerde işgalleri veya en azından rejim değişikliğini savunmaya odaklandı. Onun savaş çığırtkanlığı Trump yönetimine çok fazla bir sorumluluk yükledi ve Bolton ile arasında önemli bir çekişme noktası haline geldi. Ve Bolton yaklaşık bir buçuk yıl görevde kaldıktan sonra kovuldu.
Bolton hakkında söylenebilecek neredeyse hiçbir olumlu şey yok. Ancak, aksi halde çok sevilmeyen kişiliğinin önemli bir yönü var. John Bolton açık bir şekilde doğrudandır. İletmeye çalıştığı mesajı nadiren “şekerle” kaplar. Neoliberal muadilleri ve siyasi rakiplerinin aksine, herkes üzerinde kendi "ahlaki yüksek noktaları"ndan emin olan, ancak yaptığıyla tamamen aynı ABD dış politikasını destekleyen neo-muhafazakar politikacı, en azından hiçbir zaman ABD'nin niyetlerini değersiz bir retorikle maskelemeye çalışmadı. Bu tam olarak, Salı günü CNN'nin "The Lead" programından Jake Tapper ile yaptığı, Bolton'un ABD'nin dünya çapındaki (jeo)siyasi maskaralıklara karışmasını tartıştığı ve bu sırada ABD çıkarlarını ilerletmek için darbeler düzenlemeye doğrudan katıldığını kabul ettiği bir röportaj sırasında oldu.
6 Ocak'ta Meclis Seçim Komitesi'nin “ABD Başkenti'nin ihlaliyle” ilgili yedinci duruşmasını tamamlamasının hemen ardından Tapper'a konuşan Bolton, eski başkomutanın [Donald Trump] dikkatle planlanmış bir darbe gerçekleştiremeyeceğini iddia etti. Tapper, "Darbe girişiminde bulunmak için zeki olmak gerekmez," dedi. Bolton, "Buna katılmıyorum," diye karşılık verdi ve ardından devam etti: "Darbelerin planlanmasına yardım eden biri olarak - burada değil, bilirsiniz, başka yerlerde - çok çalışmak gerekiyor. Ve [Trump] böyle yapmadı. Sadece bir fikirden diğerine tökezliyordu."
Tapper, darbe girişimiyle ilgili iddialarında daha fazla ayrıntı vermesi için Bolton'a baskı yapmaya çalıştı, ancak Bolton herhangi bir ek bilgi vermeyi reddetti ve Venezuela'dan bahsetmesine rağmen "ayrıntılara girmeyeceğini" de sözlerine ekledi. 2020'de ABD, bir Amerikan özel askeri şirketi olan Silvercorp USA tarafından desteklenen Venezüella varlıklarını içeren koordineli bir ayaklanma olan "Gideon Operasyonu"nu başlattı. Amaç, çatışmayı ülke geneline yaymak ve nihayetinde Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro'yu devirmekti. Ayaklanma sefil bir şekilde başarısız oldu, en az iki ABD'li ajan ve düzinelerce Venezüella işbirlikçisi tutuklandı. İkisi de eski ABD özel kuvvetleri ajanları olan Luke Denman ve Airan Berry olarak tanımlandı ve Florida merkezli eski Green Beret Jordan Goudreau tarafından Maduro'yu kaçırma ve Venezuela'yı "özgürleştirme" görevinde koordine edildi.
Maduro, komşu Kolombiya'nın da yardımıyla bunun bir saldırı girişimi olduğuna doğrudan dikkat çekti, ancak hem ABD hem de Güney Amerika'ya bağımlı devlet müdahaleyi reddetti. 2019'da, başarısız darbeden bir yıl önce, Bolton, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı sıfatıyla, Venezüella muhalefet lideri Juan Guaido'ya ve Venezüella ordusunu Maduro'yu devirmeye dahil etme girişimlerine desteğini açıklamıştı.
Bolton, Venezüella liderinin yeniden seçilmesinin "gayrimeşru" olduğunu iddia etti, ancak Bolton'a (veya bu konuda ABD'nin kendisine) kimin "meşru" olduğunu düşündüğü şeyleri uygulamak şöyle dursun, bu tür açıklamalar yapması için kimin yetki verdiği belli değil. Neyse ki, Venezüella halkı geri çekildi ve (gerçekten) meşru Başkan Maduro görevde kaldı, ancak Rusya'nın Venezüella'yı tepeden tırnağa silahlandırması ve o zamanlar ülkeye neredeyse eli kulağında olan bir ABD saldırısını önleyen Rusya sayesinde hiç de az olmadı.
Bolton, "Başarılı olmadığı ortaya çıktı. Bununla o kadar çok işimiz olduğundan değil ama bir muhalefetin yasadışı olarak seçilmiş bir başkanı devirmeye çalışmasının ne demek olduğunu gördüm ve başarısız oldular" dedi. Trump, Venezüella muhalefetinin gülünç olduğu kadar kendinden emindi" diye ekledi ve Tapper, "Bana söylemediğiniz başka şeyler olduğunu hissediyorum." Bolton daha fazla ayrıntı vermeyi reddetti ve "Eminim vardır" diye yanıtladı.
Birçoğu Bolton'un itirafıyla dehşete düşmüş olsa da, gerçekten şok edici olan şey, ABD'nin dünya çapında düzinelerce ülkeye karşı bu tür savaş operasyonları yürüttüğü ve geçici siyasi kargaşa ve istikrarsızlığa kadar her şeye yol açtığı fikrinden hala şok olanlar var. Daha fazla istikrarsızlığın domino etkisine neden olan acımasız onlarca yıl süren savaşlar. Düşmekte olan savaş gücünün dünyaya karşı bu bariz saldırganlığı sürdürmeye devam edeceği oldukça açık. Dünyanın bu konuda yapabileceği tek şey silahlanmak ve ABD'nin gücünü mümkün olduğu kadar seyreltmeye çalışmak, çünkü "Pax Americana" var olduğu sürece, küresel barış umudu – yanlış bir umut olarak- kalacaktır.
Drago Bosnic (Bağımsız jeopolitik ve askeri analist)